VWS wil scherper toezicht op zorg- en ziekenhuisfusies. Daarom gaat het ministerie de macht van de Autoriteit Consument & Markt (ACM) versterken. De ACM krijgt een deel van de taken van de NZa overgeheveld. Daarvoor wordt de Mededingingswet gewijzigd. En de ACM krijgt extra geld.
Dat blijkt uit antwoorden die minister Schippers van VWS eind vorig jaar gaf op Kamervragen over het Beleidskader ACM voor de zorg en die nu zijn gepubliceerd. Het is de bedoeling dan de ACM er 2,5 miljoen euro bijkrijgt, goed voor een extra capaciteit van 20 fte per jaar.
Marktmacht
De NZa had de afgelopen jaren beschikking over het AMM-instrument (Aanmerkelijke MarktMacht), om in te zetten voor partijen die na fusie de zorgmarkt teveel zouden bepalen. De NZa heeft dit echter nauwelijks gebruikt, slechts in 3 gevallen, te weinig naar de zin van Schippers. Het ministerie wil dat de ACM het AMM-instrument nu overneemt. Bovendien moet een wetsvoorstel meer mogelijkheden bieden om scherper op marktmacht toe te zien. Het afbakenen van de markt volgens het algemene mededingingsrecht wordt met dit voorstel geschrapt. Verder is het nog onduidelijk hoe de ACM het instrument gaat inzetten, schrijft de minister in haar antwoorden.
Zorgfusietoets
Daarnaast lag de zorgspecifieke fusietoets bij het NZa. Op basis daarvan zijn 215 fusiebesluiten genomen. Dat instrument gaat nu ook naar de ACM. Hiermee worden voorgenomen concentraties getoetst op de betrokkenheid van cliënten, medewerkers en andere stakeholders. Ook wordt rekening gehouden met de Wet op de ondernemingsraden en de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen. Volgens deze wetgeving hebben ondernemingsraden en cliëntenraden een adviesrecht bij concentraties. Met de zorgspecifieke fusietoets wordt gekeken of deze procedures zorgvuldig worden doorlopen.
Met de overheveling van het sectorspecifieke markttoezicht op de zorg van de NZa naar de ACM komt het toezicht op samenwerking, machtsposities en fusies in één hand en wordt het gebundeld met de aanwezige kennis en expertise van markt- en mededingingstoezicht.
Prijzen
De ACM wordt daarom ook belast met het doen van meer onderzoek. Bijvoorbeeld naar het effect op kwaliteit en prijzen na zorgfusies, de bereidheid van patiënten om verder te reizen voor gepaste zorg of alternatieve methoden om fusies te beoordelen. Resultaten van het onderzoek naar prijseffecten zullen begin dit jaar bekend worden gemaakt. Onderzoek naar kwaliteitsindicatoren bij fusies is in september 2016 gedaan. Daaruit blijkt grofweg gezegd dat ziekenhuisfusies weinig invloed hebben op de kwaliteit van de zorg. Er is nauwelijks verbetering te zien.
