Ärzte Zeitung / 070a09 / 14.04.2015 Connection business human resource concept as an infographic drawing of a group of generic business people - Symbol für Netzwerk Autoflotte 04/2015, 20 Jahre Af, Fuhrparkleiterbündnisse, S. 62 Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional)
De ontwikkelingen op de zorgmarkt vragen om samenwerking rondom de patiënt, inzicht in de kwaliteit van zorg en nieuwe vormen van bekostiging. Dit schrijft de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) in een advies aan de nieuwe bewindslieden op het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
De zorgautoriteit schrijft de ministers De Jonge en Bruins en staatssecretaris Blokhuis aan na het samenstellen van de Stand van de Zorgmarkten, het jaarlijks overzicht van de Nederlandse zorg. Hierin constateert de NZa dat Nederland de komende jaren voor een aantal grote uitdagingen staat om de toegang tot goede en betaalbare zorg voor iedereen te waarborgen. “We worden steeds ouder en het aantal mensen met één of meerdere ziektes neemt toe”, schrijft de zorgautoriteit.
De stijging van de zorgkosten is de afgelopen jaren beperkt, maar gaat in het komende jaar weer harder. Tussen 2006 en 2012 stegen de zorguitgaven met gemiddeld 6,3 procent per jaar. Tussen 2012 en 2017 is deze groei teruggebracht tot circa 1,4 procent. Voor 2018 wordt een groei van de zorguitgaven van circa 5,4 procent verwacht. Dit komt volgens de NZa vooral door de gunstige economische ontwikkeling en het extra geld voor de verpleeghuiszorg.
Spoed
Om aan de complexere zorgvraag te voldoen, is samenwerking volgens de zorgautoriteit van levensbelang. “Samenwerking rondom de patiënt en over de domeinen heen is noodzakelijk om de beste zorg te kunnen leveren. Dit vraagt om inzet op integrale zorg en maatwerk door middel van netwerken en samenwerkingsverbanden. Hier ligt een gezamenlijke opgave voor zorgaanbieders, zorginkopers en de overheid”, schrijft de NZa.
Als voorbeeld noemt de NZa samenwerkingen in de acute zorg. Hoewel de toegang tot acute zorg op dit moment voldoende is, signaleert de zorgautoriteit dat de druk op de spoedzorg toeneemt. Dat komt met name doordat thuiswonende ouderen vaker de spoedeisende hulp en huisartsenposten bezoeken.
“De samenwerking tussen de verschillende zorgaanbieders in de acute zorg moet en kan beter”, schrijft de zorgautoriteit. “Als ziekenhuizen en huisartsen beter samenwerken kan er meer lichte spoedzorg door de huisartsenposten worden uitgevoerd. Dit biedt ruimte voor de meer complexe zorg op de spoedeisende hulp. Verder is het belangrijk dat zorgverleners voldoende kennis hebben over oudere patiënten met een complexe problematiek en moeten zij weten wat de mogelijkheden zijn voor vervolgzorg voor ouderen na de acute zorgfase.”
E-health en preventie
Om de zorg voor patiënten makkelijker en toegankelijker te maken, moet steviger worden ingezet op e-health, ofwel zorg op afstand. “Er kan steeds meer met e-health in de zorg. Een goede zaak vinden wij, als de zorg door e-health beter en betaalbaarder wordt. Ook binnen de huidige bekostiging kunnen zorgaanbieders en zorgverzekeraars al afspraken maken over e-health”, aldus de NZa.
Verder vindt de NZa dat er meer aandacht en ruimte moet komen voor preventie in de zorg. Ook daarvoor is het nodig om intensiever samen te werken in de zorg. Ook over de domeinen heen. Daarbij kijkt de zorgautoriteit ook naar de zorgverzekeraars. “Zorgverzekeraars en zorgaanbieders kunnen samen ook nu al afspraken maken over het bieden van preventieve begeleiding.”
Kwaliteit en kosten
De NZa acht het van groot belang dat mensen inzicht hebben in de kwaliteit van zorg, zodat zij kunnen kiezen voor de beste zorg. “Relevante uitkomsten van deze zorg moeten hiervoor als basis dienen”, stelt de zorgwaakhond. “Het moet zo ook mogelijk worden om kwalitatief goede zorg te belonen en zorg zonder toegevoegde waarde juist niet. Dit draagt bij aan gepast gebruik van de zorg.”
Het belonen van kwaliteit vraagt volgens de NZa om nieuwe vormen van bekostiging. De zorgautoriteit ontwikkelt samen met de sector nieuwe manieren van bekostiging voor de wet langdurige zorg, de geestelijke gezondheidszorg, de medisch-specialistische zorg en de wijkverpleging die aansluiten op de praktijk.
“We willen af van het werken met cijfers uit het verleden om tarieven voor de toekomst vast te stellen”, schrijft de zorgautoriteit. “We willen toe naar leren van best practices en het werken aan een systeem van bekostigen dat recht doet aan de werkelijkheid van de zorgpraktijk. In de ggz betekent dit dat we niet meer vanuit de diagnose gaan bekostigen, maar dat de zorgbehoefte centraal komt te staan bij het registreren en declareren van behandelingen.”
Samen met wijkverpleegkundigen zoekt de NZa naar mogelijkheden om de zorg in de wijk rondom de cliënt te organiseren. Niet de verschillende zorgdomeinen moeten centraal staan, maar de behoefte aan zorg van cliënten. De bekostiging moet daarbij aansluiten, vindt de NZa.
Contracten
In de rapportage reageert de NZa ook op signalen van zorgaanbieders die geen contract wil afsluiten met zorgverzekeraars. De toename van ongecontracteerde zorg noemt de NZa onwenselijk. “Het afsluiten van contracten in de Zorgverzekeringswet biedt de mogelijkheid om gezamenlijk afspraken te maken over integrale en waarde gedreven zorg. (..)Bij ongecontracteerde zorg is een gezamenlijke invulling niet mogelijk.”
Tot slot waarschuwt de NZa de nieuwe bewindslieden op VWS voor de tekorten op de zorgarbeidsmarkt. “Krapte op de arbeidsmarkt kan gevolgen hebben voor de kwaliteit, prijs en toegankelijkheid van de zorg. Aan het personeelstekort lijken verschillende oorzaken ten grondslag te liggen. Waardoor niet één organisatie dit zelf kan oplossen. Een gezamenlijke aanpak is noodzakelijk. Met het oog op deze aanpak zien wij graag een onderzoek door deskundigen als basis voor bestendig beleid voor de zorgarbeidsmarkt”, aldus de zorgautoriteit.
