Bankmagazin Publikationsname / Publikationsnummer / E-Tag TT.MM.JJJJ (optional)
Zorgverzekeraars moeten hoge declaraties voor niet-gecontracteerde zorg vrijwel geheel vergoeden, waardoor een onbeheersbare kostenstijging in de zorg dreigt. Hiervoor waarschuwt Wynand van de Ven, emeritus hoogleraar sociale ziektekostenverzekering.
Het probleem wordt volgens Wynand van de Ven veroorzaakt door het ‘hinderpaalcriterium’: voor niet-gecontracteerde zorg moeten zorgverzekeraars hun verzekerden een vergoeding geven die niet zo laag mag zijn dat die hen verhindert van die zorg gebruik te maken. Zorgverzekeraars moeten daarom hoge declaraties voor niet-gecontracteerde zorg vrijwel geheel vergoeden, schrijft hij in een artikel in wetenschappelijk tijdschrift TPEdigitaal.
“Dus waarom zouden zorgaanbieders lastige onderhandelingen voeren met verzekeraars als zij zonder contract zelf de prijs vaststellen en niet bang hoeven te zijn dat hun omzet fors daalt?”, vraagt Van de Ven zich retorisch af. Door het hinderpaalcriterium dreigt een “onbeheersbare kostenstijging in de zorg”. Voor dit politiek gevoelige dossier moet snel een oplossing komen, vindt de emeritus hoogleraar.
Krachtige lobbycampagne
Zorgaanbieders hebben pogingen van zorgverzekeraars om het gebruik van niet-gecontracteerde zorg te ontmoedigen, met succes juridisch aangevochten. “Als gevolg hiervan zijn zorgverzekeraars onvoldoende in staat een ongebreidelde kostengroei van niet-gecontracteerde zorg tegen te gaan”, stelt Van de Ven. Het wetsvoorstel dat de regering enkele jaren geleden had ingediend om het hinderpaalcriterium op te heffen, is na een krachtige lobbycampagne van de zorgaanbieders door de Eerste Kamer verworpen.
Het bezwaar van de zorgaanbieders tegen het wetsvoorstel dat hierdoor de patiënt geen vrije artsenkeuze meer zou hebben, noemt Van de Ven een oneigenlijk argument. De krachtige lobby van de zorgaanbieders tegen het opheffen van het hinderpaalcriterium verklaart hij uit “het welbegrepen eigenbelang van zorgaanbieders”. Maar een hoge minimumvergoeding voor niet-gecontracteerde zorg belemmert verzekeraars ernstig in hun zorginkoop.
Het belemmert daarmee zelfs het goed functioneren van het zorgstelsel, stelt Van de Ven. “De overgang van de rol van zorginkoper van de overheid naar de zorgverzekeraar vormt immers de kern van de stelselwijziging van de afgelopen 25 jaar. Voor het goed functioneren van het zorgstelsel moet de vergoeding voor niet-gecontracteerde zorg zo laag kunnen zijn dat de verzekerden voldoende geprikkeld worden om in de regel geen gebruik te maken van niet-gecontracteerde aanbieders. Dit betekent dat het hinderpaalcriterium van tafel moet.”
Explosieve kostenstijging
De eerste signalen dat de zorgkosten uit de hand lopen, ziet Van de Ven al bij de wijkverpleging. In april 2017 luidde verzekeraar Zilveren Kruis de noodklok over de “explosieve kostenstijging” van niet-gecontracteerde wijkverpleging. De verzekeraar zag de omzetten daar meer dan verdubbelen binnen een halfjaar. Bij deze niet-gecontracteerde wijkverpleegkundigen waren de indicaties van benodigde zorg “aanmerkelijk hoger” en de patiënten gemiddeld tien jaar jonger dan bij wel-gecontracteerde wijkverpleegkundigen. Zilveren Kruis vermoedt dat er voor een deel malafide partijen achter zitten.
Omdat verpleegkundigen zelf de indicatie vaststellen en de zorgverzekeraar het goed moet motiveren als hij de indicatie niet volgt, is het volgens Van de Ven “zeer lastig voor verzekeraars” om het genereren van kunstmatige omzet door niet-gecontracteerde zorgaanbieders tegen te gaan. “Verzekeraars staan vrijwel machteloos tegenover kwaadwillende kosten- en winst-opdrijvende niet-gecontracteerde zorgondernemers.”
