De rechter mag voortaan de medische gegevens inzien van een verdachte die weigert mee te werken aan onderzoek naar zijn geestelijke vermogens. Zo kan een verdachte minder gemakkelijk verhinderen dat de rechter hem tbs oplegt. De Eerste Kamer heeft ingestemd met het voorstel van minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) om het beroepsgeheim in zulke gevallen aan de kant te schuiven.
Rechters zijn nu nog huiverig om verdachten die een beoordeling door psychiaters dwarsbomen, tbs op te leggen. De roep om dat voor rechters eenvoudiger te maken, klinkt sinds de moord op Anne Faber steeds luider. De man die de verkrachting van en moord op deze studente heeft bekend, ontliep bij een eerdere veroordeling tbs door niet mee te werken aan psychiatrisch onderzoek.
Een flink deel van de Eerste Kamer aarzelde aanvankelijk om het medisch beroepsgeheim open te breken. Maar uiteindelijk stemde alleen de Partij voor de Dieren tegen.
De nieuwe wet maakt het voor de rechter ook gemakkelijker om een gedetineerde met een stoornis te verplichten tot een behandeling. Dat kan ook nog als die alweer op vrije voeten komt. Zo verdwijnt de veroordeelde niet meteen uit het vizier. “Met de juiste combinatie van straf en behandeling verkleinen we de kans dat plegers van misdrijven opnieuw in de fout gaan”, stelt Dekker.
Ruimte
Ook hulpverleners krijgen meer ruimte om onwillige patiënten te dwingen een behandeling te ondergaan. Voorheen kon dat alleen in een instelling, maar een andere door de senaat aangenomen wet regelt dat in het vervolg dat ook thuis kan. Ook mag een hulpverlener voortaan eerder ingrijpen en een minder langdurige maatregel nemen. Dat is volgens staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) belangrijk, want “soms werkt verplichte opname in een instelling zelfs averechts”. (ANP)