De Nederlandse Hart Registratie (NHR), zorgverzekeraar Menzis en tien ziekenhuizen gaan experimenteren met waardegedreven zorginkoop. Binnen dit nieuwe model wordt niet langer productie, maar kwaliteit beloond. Leidraad vormen de voor patiënten relevante uitkomsten. Hoe meer een patiënt er door een behandeling op vooruit gaat, hoe meer het loont.
Volgens de betrokken partijen is voor het eerst in Nederland dat er binnen de zorginkoop op deze schaal kwaliteitsafspraken worden gemaakt met de patiënt als vertrekpunt. Relevante uitkomsten in dit verband zijn onder meer de overlevingskans, het aantal herbehandelingen, de incidentie van complicaties en het patiëntoordeel over de kwaliteit van leven. Doordat de betrokken ziekenhuizen deze uitkomsten meten en vergelijken om zo best practices te identificeren, zal het model uiteindelijk bijdragen aan verdere verbetering van de uitkomsten en een afname van de kosten, zo verwachten de betrokken partijen.
“We gaan nu echt een verbinding maken tussen financiën en kwaliteit”, zegt Dennis van Veghel, directeur van de NHR. “Kwaliteitsverbetering wordt in dit model beloond, iets wat vanzelfsprekend lijkt, maar tot nu toe vaak niet zo is. De uitkomst van zorg wordt leidend. Is deze gunstiger dan verwacht dan wordt het ziekenhuis beloond, is deze minder gunstig, dan houdt het ziekenhuis minder geld over.”
Omzet kwijt
Volgens Van Veghel kent de huidige bekostigingssystematiek nog te vaak prikkels die kwaliteitsverbetering bemoeilijken. “Als patiënten nu binnen een jaar opnieuw gedotterd moeten worden, mogen ziekenhuizen die ingreep apart factureren. Het liefst wil je zo’n tweede dotter voorkomen, maar ziekenhuizen die daar werk van maken lopen omzet mis. Het zelfde geldt voor het aantal IC-dagen. Als een ziekenhuis door een verbeterproject minder complicaties heeft en daarmee het aantal IC-dagen weet te verminderen, raakt het omzet kwijt. Het kan niet de bedoeling zijn dat ziekenhuizen die zorg verbeteren daarvoor gestraft worden. Je wilt juist dat ze beloond worden en dat kan met dit model.”
“We weten nog niet exact waar we in de praktijk tegenaan zullen lopen, maar het doel is dat wij betalen voor betere kwaliteit tegen lagere totaalkosten”, zegt Ward Bijlsma, manager zorginkoop bij Menzis. “Dan moet het dus ook lonen voor ziekenhuizen om te investeren in betere kwaliteit. Dat maken we hiermee mogelijk.”
Veilige omgeving
De betrokken partijen verbinden zich voor drie jaar aan het experiment. Gedurende deze periode wordt het model getest en doorontwikkeld. Vooralsnog geldt het model alleen voor de inkoop van dotter- en omleidingsoperaties. Om deelnemers in de gelegenheid te stellen mogelijke financiële verschuivingen op te vangen is gekozen voor een geleidelijke invoering. Met het oog op het draagvlak onder professionals hechten partijen daarnaast aan “een veilige leeromgeving”.
Wel mikken de betrokkenen op verdere uitrol. Zo voert de NHR gesprekken met zorgverzekeraar Zilveren Kruis, CZ volgt binnenkort.
Van Veghel wil nog niet vooruitlopen op een systeem van volledige uitkomstbekostiging, maar “het is een stap in die richting”. “Als we goed kunnen voorspellen hoeveel her-operaties er mogen zijn, kan een zorgverzekeraar de financiering daar op inrichten. Dan ga je al naar een vorm van gebundelde betalingen.”
De betrokken ziekenhuizen zijn AMC, Elisabeth Twee Steden Ziekenhuis, Haga Ziekenhuis, Medisch Centrum Leeuwarden, Tergooi, UMCG en de Santeon-ziekenhuizen Catharina Ziekenhuis, Medisch Spectrum Twente, OLVG en St. Antonius Ziekenhuis.
