© GiZGRAPHICS / fotolia.com - Bildnummer: #32816765 26088 Fahrerhandbuch 2013 Der Hausarzt Titel 4/13
Hoewel kankerpatiënten groot belang hechten aan een vast aanspreekpunt in het ziekenhuis, blijkt dit voor een aanzienlijk deel van hen nog onvoldoende geregeld te zijn. Een kwart van de kankerpatiënten heeft helemaal geen vast aanspreekpunt, bijna eenderde ontvangt geen informatie over ondersteuning bij het omgaan met de ziekte, behandeling en de gevolgen daarvan. Dit blijkt uit landelijk onderzoek onder 4300 mensen van het NFK-patiëntenpanel.
Tweederde van de mensen zonder vast aanspreekpunt, een arts of een verpleegkundige, zegt hier wel behoefte aan te hebben. Zij willen vooral dat diegene bereikbaar is voor alle vragen, dat zij informatie over de ziekte krijgen en dat ze gekend worden als persoon. Verder heeft bijna de helft van de mensen zonder vast aanspreekpunt behoefte aan informatie over begeleidingsmogelijkheden en emotionele ondersteuning.
Behoefte aan informatie
Patiënten geven aan dat het heel belangrijk is om informatie te krijgen over hulp of ondersteuning bij het omgaan met de ziekte en over de behandeling, vooral in de periode na de behandeling. Ziekenhuizen voorzien bij nog niet eens de helft van de patiënten in de behoefte aan informatie. Kankerpatiënten die geen vast aanspreekpunt hebben en er ook geen behoefte aan hebben (eenvijfde van de respondenten), zeggen dat ook zonder vast aanspreekpunt duidelijk is bij wie zij terecht kunnen.
Patiënten blijken meer belang te hechten aan informatie over ondersteuning dan aan een vast aanspreekpunt. De groep mensen die deze informatie niet kreeg maar wel een vast aanspreekpunt had, is een stuk minder tevreden over de zorg van het vaste aanspreekpunt (rapportcijfer 7), dan de groep die deze informatie wel kreeg (rapportcijfer 8,6).
Verpleegkundige
Kankerpatiënten hebben vaker een vast aanspreekpunt in algemene ziekenhuizen (78 procent), dan in topklinische (74 procent) en academische ziekenhuizen (72 procent). In algemene en topklinische ziekenhuizen is het vaste aanspreekpunt van ongeveer driekwart van de patiënten een verpleegkundige, de rest van de patiënten heeft een arts als aanspreekpunt. In academische ziekenhuizen is het vaste aanspreekpunt bij de helft van de patiënten een verpleegkundige, en bij de andere helft is dit een arts.
De meeste patiënten met de eigen arts vast aanspreekpunt krijgen informatie over de ziekte en behandeling, maar er is minder emotionele steun of informatie over begeleidingsmogelijkheden. De verpleegkundige scoort als vast aanspreekpunt op deze punten beter, al zegt meer dan de helft van de patiënten ook bij verpleegkundigen geen emotionele steun of informatie over begeleidingsmogelijkheden te krijgen. Een minderheid van de patiënten ervaart bij verpleegkundigen en artsen ondersteuning na bijvoorbeeld een slechtnieuwsgesprek.
Zorgen
De cijfers uit het onderzoek baren de NFK, de koepel van 19 kankerpatiëntenorganisaties, zorgen. ‘De diagnose kanker kan een enorme impact op iemands leven hebben, ook jaren later nog. Patiënten vinden de juiste begeleiding en ondersteuning vanuit het ziekenhuis dan ook essentieel om te kunnen omgaan met de ziekte en behandeling, zo blijkt uit ons onderzoek. De resultaten laten zien dat vast aanspreekpunt vaak ook degene is die de patiënt informeert. Met andere woorden: indien er geen vast aanspreekpunt is, ontvangen mensen minder informatie.’
De uitkomsten van het onderzoek onderstrepen volgens de NFK het belang van een vast aanspreekpunt. De organisatie roept ziekenhuizen op om als vast aanspreekpunt een gespecialiseerd verpleegkundige of een verpleegkundig specialist te bieden aan patiënten, ‘omdat hun expertisegebied inzake emotionele ondersteuning en praktische begeleidingsmogelijkheden aanvullend zijn op die van de arts’. Ook zijn gespecialiseerd verpleegkundigen laagdrempeliger en makkelijker bereikbaar dan artsen.
NFK wil komen tot een masterplan om alle kankerpatiënten een gespecialiseerd verpleegkundige als vast aanspreekpunt te bieden. De koepel gaat hiervoor samenwerking zoeken met de V&VN, de beroepsvereniging van de verpleegkundigen, en V&VN oncologie.