Aan het curriculum geneeskunde van de Universiteit van Amsterdam en het Academisch Medisch Centrum (AMC) is het keuzevak voeding toegevoegd. Het vak is onderdeel van een AMC-breed programma dat patiëntenvoeding in zowel onderwijs als zorg en onderzoek op de kaart moet zetten.
Het keuzevak, dat begin april van start is gegaan, draagt de naam DIOMETER en is met 43 studenten direct het grootste keuzevak in het tweede jaar. Het programma omvat onder meer symposia, kookworkshops, en bedrijfsbezoeken. “Een vak voeding van deze omvang is landelijk uniek”, zegt internist/endocrinoloog Maarten Soeters, die het voedingsprogramma van het AMC coördineert. Aandacht voor voeding en leefstijl in het geneeskundeonderwijs is een must, menen betrokkenen. Soeters: “Niemand twijfelt er meer aan dat goede voeding wezenlijk kan bijdragen aan het zelfherstellend vermogen.”
Naast het keuzevak kunnen studenten geneeskunde in Amsterdam sinds deze maand deelnemen aan een collegereeks van de AMC/VUmc-tak van de landelijke stichting Student en Voeding. Geneeskundestudenten maken in deze reeks buiten het curriculum om kennis met de basisprincipes van voeding en leefstijl in relatie tot ziekten. “We zitten elkaar zeker niet in de weg”, zegt Soeters. “Die collegeserie is meer gericht op bewustwording dan op verdieping, wat ook moeilijk anders kan in één avond per week. DIOMETER bestrijkt drie maanden en omvat wekelijks 7 contacturen, naast de practica en overige sessies. In die periode doen studenten concrete kennis op die ze kunnen toepassen bij hun patiënten. Echt een andere insteek dus.”
Voedingsadvies
Onderzoeker Dianne van Dam pleitte in een vorig jaar verschenen rapport al voor meer aandacht voor het thema voeding en leefstijl in de studie geneeskunde. Geneeskundestudenten krijgen tijdens hun zesjarige studie gemiddeld nog geen 30 uur onderwijs over voeding, stelde ze vast. Dat is volgens huisartsen en co-assistenten veel te weinig, want voedingsadvies vormt een steeds belangrijker onderdeel van hun werk. De aandacht voor voeding in de gezondheidszorg zal de komende jaren alleen maar toenemen, verwacht Van Dam, zowel ter preventie als bij de behandeling van ziekten. Met name met het oog op de groeiende groep chronisch zieken in Nederland kan voedingsadvies een belangrijke rol spelen.
Curricula
Verschillende medische faculteiten zijn inmiddels bezig hun curricula te herzien en meer aandacht in te ruimen voor voeding en leefstijl. Zo biedt de Erasmus Universiteit in Rotterdam al enige tijd een extracurriculaire cursus aan over het onderwerp. “Andere faculteiten kunnen zich hierbij aansluiten en zo hun krachten bundelen”, aldus Van Dam. “De behoefte aan kennis over voeding en leefstijl is enorm, zowel bij arts als patiënt. De universiteiten zijn nu aan zet om op die behoefte in te spelen.” Ook is het ministerie van VWS de samenwerking aangegaan met Vereniging Arts en Voeding en Voeding Leeft, om samen ervoor te zorgen dat voeding en leefstijl een prominente plek krijgt in het geneeskundecurriculum.