AppleMark
Big data worden –in combinatie met AI en zelflerende systemen- steeds meer een strategisch bedrijfsmiddel voor zorgaanbieders. Niet alleen kunnen ze zonder de juiste data en data-tools hun primaire proces niet meer sturen, ook de zorginkoop draait in toenemende mate om data. Zonder gericht eigen beleid dreigen aanbieders in de greep te raken van derde partijen die de data beheren, zo betogen verschillende deskundigen in Skipr magazine.
“Data worden de rode draad in de bedrijfsvoering”, zegt financieel manager Coen Ruys van het HagaZiekenhuis in Skipr magazine. “Wie het slimst gebruik maakt van data ziet straks de patiënten toestromen.”
“Verzekeraars willen zo efficiënt mogelijke zorg en sturen op uitkomsten. Ze zeggen bij wijze van spreken tegen zorgorganisaties: laat maar met data zien dat jouw zorg werkt, dan betalen wij wel”, stelt jurist Lex Geerts van Geerts van Eldermans Geerts Advocaten. Hij adviseert zorgbestuurders met klem om eigen data te genereren. “Alleen daarmee kun je de data van verzekeraars weerleggen.” Wie zelf niets heeft staat 1-0 achter bij onderhandelingen, aldus Geerts. “Uiteindelijk geldt: de partijen met de beste data krijgen de beste deals.”
Monopolisten
De praktijk is vooralsnog dat zorgaanbieders voor opslag, toegang, beheer en bewerking van digitale data sterk afhankelijk zijn van derde partijen. Bestuursvoorzitter Mark van Houdenhoven van de Maartenkliniek is één van de zorgbestuurders die hierover publiekelijk zijn zorgen uit. Hij vreest dat dataplatforms steeds meer macht naar zich toe trekken naarmate ze meer data krijgen. Het risico bestaat dat ze monopolisten worden en ziekenhuizen en patiënten afhankelijk raken.
Eigenaarschap
Van Houdenhoven pleit voor meer duidelijkheid over eigenaarschap van de data. “Leveranciers moeten patiënten informeren als hun persoonlijke gegevens gebruikt worden”, vindt hij. En patiënten die bereid zijn om hun data ter beschikking te stellen moeten hiervoor volgens hem betaald worden. Ook pleit hij voor vrij delen van data. “Iedere individuele leverancier moet op verzoek de verzamelde data beschikbaar stellen zonder aanvullende eisen.”
“De patiënt moet, meer dan nu het geval is, technisch en juridisch baas worden over eigen data”, vindt ook Ruys. “En er moet een keurmerk voor algoritmes komen.”
Sanctie op datablocking
Minister Bruins van VWS zet voorzichtige stappen in de richting van een open datastructuur in de zorg. Zijn plannen zijn nog steeds gericht op consensus tussen zorgaanbieders en IT-leveranciers, maar Bruins wil van de vrijblijvenheid voorbij als het gaat om de invoering van een gemeenschappelijke taal en standaarden voor data-uitwisseling. De VS is al een stap verder en heeft openlijk de strijd aangebonden met ‘datablockers. Als uitvloeisel hiervan gaat het Amerikaanse ministerie van Volksgezondheid de namen publiek maken van alle partijen die de uitwisseling van medische data in de weg staan. Topambtenaar Seema Verma sprak hierbij van een ‘beslissing zonder precedent’. Verma: “We moeten ons zorgstelsel zo inrichten dat alle patiënten over hun data kunnen beschikken en deze kunnen delen met zorgverleners. Zodat zij op basis van deze informatie kiezen voor de beste behandeling.”
Lees het artikel ‘Slave to the algorythm’ in Skipr magazine, nummer 2-3, februari 2019.
Meer weten over big data? :
Introductie op healthcare analytics, 11 maart, Houten.
Health Tech Highlights, 13 maart, Houten
