De huidige volumenorm voor prostaatkanker van minimaal honderd behandelingen per jaar is “te voorzichtig”. Dat vindt bestuursvoorzitter Joep de Groot van zorgverzekeraar CZ. Betere landelijke benutting van expertise moet de kwaliteit van de prostaatkankerzorg substantieel verbeteren.
Ieder jaar krijgen meer dan tienduizend mannen in Nederland de diagnose prostaatkanker. Zij krijgen niet allemaal de best denkbare zorg, vindt CZ. CZ wijst in dit verband op de nog altijd grote verschillen tussen ziekenhuizen wat betreft de kans op complicaties na een behandeling. Impotentie en incontinentie lijken vaker voor te komen bij patiënten die zijn geholpen in ziekenhuizen die weinig van deze operaties uitvoeren, constateert CZ.
Kwaliteitsslag
Met het oog hierop heeft de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) in 2019 de norm verhoogd van jaarlijks vijftig naar tenminste honderd operaties per ziekenhuis. Maar volgens De Groot getuigt deze norm van onvoldoende ‘lef en ambitie’. “De huidige norm is te voorzichtig om een echte grote kwaliteitsslag te maken”, aldus de CZ-topman.
Opschudden
CZ is altijd voorloper geweest als het gaat om het invoeren en afdwingen van volumenormen. Bijna tien jaar geleden schudde CZ de ziekenhuiszorg op door geen contracten meer te sluiten met ziekenhuizen die te weinig borstkankeroperaties uitvoerden. Om de prostaatkankerzorg te verbeteren kiest CZ nu voor een andere benadering. Verdere concentratie van de operaties is weliswaar noodzakelijk, maar CZ wil meer dan alleen focus op volumenormen als graadmeter voor kwaliteit.
Criteria
Met een nieuwe manier van samenwerken met voorlopers in het veld en de ProstaatKankerStichting.nl mikt CZ op een betere positionering van expertcentra. Deze krijgen zo de gelegenheid hun kennis en kunde te delen met andere behandelaars. De experts krijgen tevens ruimte om nieuwe kwaliteitscriteria te ontwikkelen en te meten, waarbij CZ bijzondere aandacht vraagt voor het patiëntperspectief. Eén en ander moet gepaard gaan met een structurele verbeteraanpak.
Continu evalueren
“Soms gaat het gewoon niet snel genoeg”, zegt De Groot. “We willen constant het verschil maken om kwaliteit te verbeteren, maar we doen het nu net even anders. Naast hoge volumes en veel ervaring willen we de prostaatkankerzorg verbeteren door experts zelf aan het roer te zetten. Ze krijgen de belangrijkste rol in het bepalen van de kwaliteit en het meten daarvan. De experts gaan daarnaast de zorg die zij leveren, continu op landelijk niveau evalueren en met elkaar vergelijken. Iedere keer worden afspraken gemaakt over verbetering als dat mogelijk is, zodat de kwaliteit steeds weer naar een hoger niveau getild kan worden.”
Het belangrijkste vehikel voor de nieuwe aanpak is de Stichting Egidius Zorgconcepten. De stichting heeft tot doel om verbinding te leggen tussen de regionale gespecialiseerde prostaatkankernetwerken. Vooralsnog doen vier prostaatkankernetwerken mee, te weten: Anser, Prosper, Embraze-Oost en het Reinier Haga Prostaatkankercentrum. Bij de betrokken netwerken zijn in totaal vijftien ziekenhuizen aangesloten.
Bundelen
Volgens bestuursvoorzitter Ernst Kuipers van het Erasmus MC -tevens Egidius-bestuurslid-, draait de stichting om “continue verbetering van de zorg over de ziekenhuismuren heen”. “Hoge aantallen en daardoor ervaring met de behandeling is belangrijk, zo ontstaan gespecialiseerde teams”, aldus Kuipers. “Maar wij willen dat deze specialisten continu van elkaar blijven leren. Het bundelen van kennis en ervaring is minstens zo belangrijk als een volumenorm. Door de gespecialiseerde regionale netwerken landelijk met elkaar te verbinden, kunnen de specialisten elkaar beoordelen. Door op deze manier samen te werken, deel je kennis die anders binnen de muren van één ziekenhuis zou blijven. Kwaliteit blijft zo constant verbeteren.”
Ambitie
Voorzitter Kees van den Berg van de ProstaatKankerStichting.nl is blij met het initiatief. “Regionale verschillen zijn ons al langer een doorn in het oog. Iedere patiënt verdient in alle fasen van zijn behandeling expertzorg. Dankzij de bijzondere samenwerking met CZ en de aangesloten netwerken krijgt straks iedere patiënt met prostaatkanker waar hij recht op heeft, een behandeling door een expert.”
De Stichting Egidius heeft als uiteindelijke ambitie om de Nederlandse prostaatkankerzorg tot de internationale top laten behoren.
