De Nederlandse ziekenhuizen hebben in 2009 een financieel topjaar gehad. De totale omzet steeg met 7,5 procent. Dankzij deze omzetgroei konden de ziekenhuizen een winst van 284 miljoen euro aan hun eigen vermogen toevoegen. De financiële prestaties worden echter niet geschraagd door groeiende productiviteit of kostenbeheersing, maar vooral door onrealistische schoningsprijzen. Dit constateert adviesbureau Gupta Strategists.
Groeiend gat
Uit het Gupta-rapport De Donkere Kamer van Damocles blijkt dat de financiële ontwikkeling van de ziekenhuissector steeds verder uit de pas loopt met die van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Als de ziekenhuisomzet zich met de krimpende economie had mee ontwikkeld, zo stellen Gupta Strategists, dan was de omzet met 1,3 miljard gedaald. Die omzet is echter gestegen met 1,2 miljard euro. In macro-economische termen is er dus sprake van een gat van 2,5 miljard euro.
Kostenstijging
Volgens Gupta zijn de ziekenhuizen naast meer, ook duurdere zorg gaan leveren. Als gevolg van hogere lonen, ICT, dure medicijnen en nieuwe behandelmethoden stegen de kosten met 3,8 procent. Daarbij is de arbeidsproductiviteit voor eerst in lange tijd niet gestegen.
‘Kunstmatig’
De financiële prestaties van de ziekenhuizen vallen volgens Gupta “kunstmatig hoog” uit. Dit is met name te wijten aan de uitbreiding van het B-segment. Als gevolg van de bijhorende opschoning van het A-segment ontvangen de ziekenhuizen dubbele betalingen. Gupta schat dat het hierbij om een bedrag van 300 miljoen euro gaat.
Concurrentie
Een andere opvallende bevinding is dat groeiende concurrentie tussen ziekenhuizen niet gepaard gaat met een hogere zorgconsumptie, zoals vaak verondersteld wordt. In gebieden met sterke concurrentie ligt de zorgconsumptie rond het landelijk gemiddelde. Uitzondering zijn de gemeenten Den Haag en Rotterdam.
Mobiliteit
Gupta ziet ook een groeiende mobiliteit onder patiënten. Een aantal ziekenhuizen won zodoende fors marktaandeel, terwijl één ziekenhuis zijn marktscore met bijna acht procent zag dalen. Het verloop van patiënten is vooral terug te zien bij ziekenhuizen met aan elkaar grenzende werkgebieden. De IJsselmeerziekenhuizen verloren patiënten aan de ziekenhuizen in Sneek, Harderwijk en Almere. Het Máxima MC verloor patiënten aan het Catharina-ziekenhuis.
