Nu is vastgesteld dat de zorg voor ouderen ontspoort. Door vergrijzing, tekort aan personeel, hoge kosten en oplopende wachtlijsten. Maar gelukkig blijken ook hiervoor knoppen te bestaan. De branchevereniging Actiz stelt:
“Zorg, en ook verpleeghuiszorg, komt grofweg tot stand door een balans in de driehoek: betaalbaarheid (wat mag de zorg iemand of de samenleving kosten?), kwaliteit (wat is de kwaliteit die we van professionele zorg verlangen?) en de toegang (wanneer komt iemand in aanmerking voor professionele zorg?). Dit zijn drie knoppen waaraan gedraaid moet worden”.
Knoppen-management
De knoppen kwaliteit en toegankelijkheid blijken een vondst. Nu ontkomt ook de curatieve zorg niet aan het “knoppen-management”. Jochen Mierau – zorgeconoom in Groningen – opent de discussie door te stellen dat de knop kwaliteit wat omlaag gedraaid kan worden om zo de knop toegankelijkheid te verbeteren. Dit onder het motto “wie op de wachtlijst staat, ontvangt immers helemaal geen zorg”. D66-woordvoerder zorg Wieke Paulusma ondersteunt op X deze opstelling volledig.
De vraag is alleen waar vinden we die twee knoppen in een reeds tot op het bot uitgeklede curatieve zorg. De knop kwaliteit is al redelijk dichtgedraaid gezien de dalende positie van kwaliteitsparameters op de Europese zorglijstjes en de geregistreerde hogere oversterfte in Nederland. De knoppen bureaucratie en inefficiënte loonstructuur in de zorg blijken voor onze zorgdeskundigen helaas onvindbaar zoals hoogleraar IC-geneeskunde Armand Girbes terecht opmerkte. De knop zorgfraude in de extramurale zorg moest overigens ontdekt worden door een wethouder in Almelo.
Bijbetaalde zorg
Maar er is nog een geheel ander aspect dat in dit licht de aandacht verdient. Het beter gesitueerde deel van de bevolking kan het verval van onderwijs compenseren door hun kinderen naar dure bijles en particuliere scholen te sturen. Bij een verdere afbraak van de zorg zal dit deel van de bevolking aandringen op bijbetaalde zorg die toegang en kwaliteit garanderen. De bekende vraag aan de ziekenhuisbalie in de jaren zeventig: “ziekenfonds of particulier” wordt dan “basis-verzekerd of basis-plus?”. De maatschappelijke segregatie is dan weer een stap verder.
Daarom spreek ik hierbij de hoop uit dat door al het gedraai aan knoppen, niet ook de zorg “naar de knoppen gaat”.
Robert W. Kreis
Chirurg N.P.
Em. hoogleraar Brandwondenzorg VUmc