Heeft de ‘good old’ bloedglucosemeter zijn langste tijd gehad? Die indruk zou je kunnen krijgen als je kijkt naar de stormachtige opkomst van sensortechnologie in diabetestherapie. Toch zou het zonde zijn om het kind met het badwater weg te gooien. De traditionele en zeer betrouwbare bloedglucosemeter (bgm) kan namelijk uiterst waardevol zijn voor de grote groep mensen die diabetes type 2 heeft of daar naartoe op weg is.
Soms lijkt het alsof de keuze in bloedglucose monitoring zwart-wit is: sensortechnologie of niks. Sensortechnologie betekent een hele stap voorwaarts voor mensen met diabetes op intensieve insulinetherapie die veel handelingen moeten verrichten om hun glucose binnen het streefwaardebereik te houden. Dit zijn mensen met diabetes type 1 en mensen met type 2 in een vergevorderd stadium. De meeste mensen met diabetes type 2 worden niet intensief met insuline behandeld. Voor hen is een bredere aanpak nodig om de ontwikkeling van de aandoening te stoppen of vertragen. Hier gaat het ook om leefstijl en preventie. Het draait niet alleen om bloedglucose, maar ook om slaap, stress, voeding en sporten.
Mooi instappunt voor verbetering
Het aanpassen van je leefstijl is complex en uitdagend. Die andere leefstijl volhouden is misschien nóg wel moeilijker en daar zijn gerichte ondersteuning en heldere inzichten hard nodig. Hoe verloopt de ondersteuning nu vaak voor mensen met diabetes type 2? De glucosewaarden worden periodiek gemeten en aan de hand van die metingen wordt de therapie gehandhaafd of aangepast. Maar wat de waarde betekent en wat de oorzaak is van de verbeteringen of verslechteringen, dat is niet automatisch duidelijk voor iemand met diabetes.
Dat punt is volgens mij een goed instapmoment voor verbetering. Het is belangrijk om de bloedglucosemeting meer in de context te plaatsen en meer reliëf te geven. Leg een directe relatie tussen leefstijl en gezondheid, en nog specifieker, tussen dagelijkse handeling en bloedwaarde. Als iemand met diabetes geregeld meet – en de juiste educatie krijgt – dan levert dat een heel concreet inzicht op: als ik dit doe of eet, gebeurt er dat. De bloedglucosemeter is dan een uitstekend instrument. Met een simpele handeling krijg je een heldere uitkomst die je direct kunt relateren aan een handeling. Als je vervolgens ook de kaders weet – wat zijn de goede marges, wanneer kom ik buiten de gewenste waarde? – heb je de inzichten om zelf de regie in handen te nemen.
Een schat aan kennis en inzichten
In medisch wetenschappelijk onderzoek is een tweedeling in onderzoeken naar bloedglucosemeters. Het ene onderzoek laat geen meerwaarde zien, het andere juist wel. Wat is het verschil tussen deze onderzoeken? In het ene onderzoek wordt simpelweg een bloedglucosemeter meegegeven, dat leidt nauwelijks tot verbetering. Doe je het op een gestructureerde manier, met de juiste educatie en ondersteuning, met heldere doelen en context, dan zie je direct de meerwaarde daarvan. Dat begint al met één dag meten, op een aantal vaste tijdstippen. Dat levert namelijk een schat aan kennis en inzichten op, waar iemand met diabetes direct mee aan de slag kan. Dan zijn de aanpassingen misschien klein – een andere soort ontbijt, een uurtje wandelen per dag, alleen insuline spuiten bij de avondmaaltijd – en de resultaten in gezond zijn en gezond voelen groot. Bovendien leveren die meetresultaten een veel gerichter gesprek op met de diabeteszorgverlener.
Bij iemand met diabetes type 2 wil je complicaties voorkomen. Het streven is om de HbA1c-waarde te verlagen. Maar dat doe je door dat bij de bron aan te pakken: hoge glucosewaarden zijn het gevolg, insulineresistentie is de oorzaak. Wat is de beste manier om iemands insulineresistentie aan te pakken: een gezondere leefstijl. Dus je kijkt naar de persoon en diens leven en je zult hem handvatten moeten geven om die leefstijl aan te passen. Maar het aanpassen van je leefstijl is vaak zo complex en ingrijpend, dat veel mensen afhaken of er niet eens aan beginnen. Juist om de kans op succes zo groot mogelijk te maken, is het belangrijk om het klein en concreet te maken. Verander één onderdeel en meet direct wat het oplevert. Dat motiveert en inspireert hopelijk om verder te gaan op weg naar een gezondere leefstijl. De bloedglucosemeter maakt op een simpele manier snel inzichtelijk welke invloed je eigen handelen heeft. Het is goed om ons te realiseren dat in tijden van continue technologische innovatie, een instrument met ruim 40 jaar trouwe dienst, voor veel mensen nog steeds zeer innovatief en waardevol kan zijn.
Gert Bergman
Head of Medical Affairs and Quality bij Roche Diabetes Care