Het duurde even, maar het is zover: alle zorgverzekeraars hebben hun premie voor 2016 bekendgemaakt. Net als vorig jaar lieten de grote concerns – Menzis, CZ, Zilveren Kruis en VGZ – de consument tot het laatste moment in spanning. De vraag is: waarom wachten zij elk jaar zo lang? Het leidt tot veel ergernis en staat gezonde marktwerking in de weg.
Het uitstelgedrag van zorgverzekeraars is vooral een tactische kwestie: ze willen weten wat hun concurrenten doen voordat ze zelf hun kaarten prijsgeven. De vier grote concerns houden dat spel zo lang vol omdat ze samen bijna 90 procent van de zorgverzekeringsmarkt in handen hebben. De belangen zijn daardoor enorm; wie met een ‘te hoge’ premie komt, kan veel verzekerden verliezen.
Vanaf de zogenaamde deurmatdatum – het moment dat alle premies bekend zijn – hebben verzekerden zes weken de tijd om te besluiten of ze overstappen of bij hun verzekeraar blijven. Dat blijkt in de praktijk een erg krappe periode. Ongetwijfeld is dit ook een van de redenen waarom sinds 2006 maar liefst 69 procent van de verzekerden nooit naar een andere zorgverzekeraar is overgestapt.
Feestmaand december
Vooral voor werkgeverscollectiviteiten blijkt de termijn van zes weken erg kort. Werkgevers willen weten wat de premie voor het nieuwe jaar is, vóórdat ze een besluit nemen rond hun collectiviteit. Stappen ze over, dan moeten de werknemers vervolgens binnen zes weken over de nieuwe zorgcollectiviteit zijn geïnformeerd. Vervolgens moeten alle individuele werknemers nog beslissen of ze zich bij de collectiviteit willen voegen. Feestmaand december valt midden in deze beslisperiode: de meeste werknemers hebben dan wel andere zaken aan hun hoofd dan nadenken over de zorgverzekering.
De huidige, korte bedenktijd belemmert werkgevers in de praktijk om een weloverwogen keuze rond hun zorgcollectiviteit te maken. Veel werkgevers besluiten daarom om maar bij hun huidige verzekeraar te blijven met de werkgeverscollectiviteit. Dat is niet alleen frustrerend voor de werkgever zelf, maar staat ook de marktwerking in de weg.
Premie bij notaris
De termijn waarbinnen een verzekerde kan besluiten om van zorgverzekeraar te wisselen, is eenvoudig te verlengen. Bijvoorbeeld als verzekeraars niet meer wachten tot de deurmatdatum met het bekendmaken van hun premies. Zij zouden hun premiestelling op een eerder moment bij een notaris kunnen deponeren. Die notaris kan vervolgens op een vooraf besproken datum, bijvoorbeeld 15 oktober, alle premies tegelijkertijd bekend maken.
Een andere mogelijkheid is dat de opzegtermijn wordt verlengd tot 1 februari van het nieuwe jaar, in plaats van 1 januari. Verzekerden hebben dan een maand extra de tijd om zich goed te oriënteren en te besluiten of zij hun verzekering zullen opzeggen en oversluiten. Werkgevers hebben dan bovendien meer tijd om hun werkgeverscollectiviteit aan te prijzen.
Verzekeraars zouden meer moeten uitgaan van eigen kracht. Als zij ervan overtuigd zijn dat zij de scherpst mogelijke premie in de markt zetten, is er geen reden om tot het laatste moment te wachten met het bekendmaken van de premie. Het zou verzekeraars sieren als zij deze belemmering van de marktwerking zelf weten aan te pakken, voordat een eventuele wetswijziging ze daartoe moet dwingen.
Consultant op het gebied van zorg bij Aon Risk Solutions