SNOMED CT is de sleutel tot transparantie in de zorg en het verminderen van de registratielast van zorginstellingen. Met SNOMED CT worden gegevens in het medische dossier eindelijk herbruikbaar voor kwaliteitsmonitoring, declaraties, verantwoording en onderzoek.
SNOMED CT is een internationaal, medisch terminologiestelsel. SNOMED bevat meer dan 300 duizend medische termen met hun synoniemen, die in de directe patiëntenzorg kunnen worden gebruikt voor de vastlegging van klachten, symptomen, omstandigheden, ziekteprocessen, interventies, diagnosen, resultaten en besluitvorming.
Het bijzondere van SNOMED CT is dat het is ontwikkeld dóór zorgprofessionals, vóór zorgprofessionals. De oorsprong ligt bij het College of American Pathologists en de Engelse READ Clinical Terms. Juist omdat zorgprofessionals de terminologie ontwikkelen, is deze door hen toe te passen in het primaire proces, aan de bron, in het medisch dossier. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de International Classification of Diseases (ICD), dat is ontwikkeld voor epidemiologisch onderzoek en informatie op een hoger niveau vastlegt. Omdat SNOMED CT zo gedetailleerd is en zo’n brede scope heeft, kun je andere systemen zoals ICD er van afleiden door mapping.
Gebruik groeit snel
Het gebruik van SNOMED CT groeit snel. In 2007 hebben negen landen (waaronder Nederland) de internationale vereniging opgezet die SNOMED CT beheert. Op dit moment zijn al 27 landen lid en daarnaast hebben veel multinationale leveranciers een licentie. Geschat wordt dat het terminologiestelsel nu in tachtig landen wordt gebruikt. Jaarlijks ontmoeten gebruikers elkaar in de zogenaamde SNOMED Expo.
Eind oktober deelden in de SNOMED Expo in Uruguay, artsen, verpleegkundigen, beleidsmakers en ICT-ontwikkelaars vanuit de hele wereld, ervaringen met de terminologie. Engelstalige landen, en met name de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk lopen, vanwege de oorsprong, voorop in het gebruik. Veel engelstalige landen hebben inmiddels landelijk de keuze gemaakt voor SNOMED CT. In de Verenigde Staten gebeurt dat via het Meaningful Use-programma en in het Verenigd Koninkrijk wordt het terminologiestelsel op 1 januari 2016 landelijk ingevoerd bij huisartsen, om in 2020 in de hele zorg toegepast te worden.
Slimme zoekopdrachten
Het grote Amerikaanse ziekenhuisconsortium Kaiser Permanente registreert al jaren aan de bron in SNOMED CT. Inmiddels is daar vanuit de medische dossiers een schat aan gestructureerde data beschikbaar voor analyses. Peter Hendler, een arts van Kaiser Permanente liet tijdens de expo zien hoe hij met SNOMED CT de kwaliteit van Diabeteszorg kan monitoren vanuit gegevens die in het zorgproces in het medische dossier zijn vastgelegd. Via slimme zoekodrachten kan hij boven tafel krijgen of en voor welke patiënten de diabetes bewaking onvoldoende is. Dit soort informatie wordt gebruikt om patiëntenzorg te optimaliseren, maar ook voor allerlei externe partijen aan wie Kaiser verantwoording moet afleggen, zoals de Joint Commission (accreditatie) en Medicare. Aanvullende registraties zijn niet nodig.
Voor veel landen is dit soort van big data-toepassingen (SNOMED analytics), een belangrijke reden om SNOMED CT landelijk in te voeren. SNOMED ontsluit de schat aan gegevens in het medisch dossier zodat die gebruikt kan worden voor tal van doeleinden. Aanvullende tijdrovende registraties zijn dan niet meer nodig. Zweden heeft SNOMED CT al vertaald en is nu bezig om de data in hun honderd kwaliteitsregisters (die nu nog met de hand worden gevuld) via SNOMED CT te verbinden aan gegevens in het elektronisch dossier. Gastland Uruguay zet nu flinke stappen om SNOMED CT in het Spaans toe te passen voor een nationaal Electronic Health Record dat in 2018 moet verschijnen.
Nederland
In Nederland is nog niet landelijk gekozen voor SNOMED CT. Wel vormt deze terminologie de basis in het NFU-NVZ-Nictiz programma Registratie aan de bron. Mede om registratie aan de bron mogelijk te maken, baseert de Dutch Hospital Data (DHD), de organisatie die data van Nederlandse ziekenhuizen beheert en bewerkt, de landelijke diagnosethesaurus op SNOMED CT en wordt met deze thesaurus de Nederlandse mapping van SNOMED CT naar ICD-10 gewaarborgd (aansluitend bij internationale mappings). Ook V&VN, de beroepsvereniging van verpleegkundigen en verzorgenden, kozen ervoor om het vepleegkundig vocabulair, de Nationale Kernset, te baseren op SNOMED CT.
In het kader van het Jaar van de Transparantie, is onlangs een NFU-NVZ project van start gegaan waar in vijf pilots, met SNOMED CT, kwaliteitsregistratie vanuit de bron wordt gerealiseerd. Transparantie over kwaliteit én registratielast staan hoog op de Nederlandse agenda. Nederlandse zorginstellingen zuchten onder de administratielast vanwege de soms meer dan honderd verschillende kwaliteitsregistraties waarmee ze te maken hebben. SNOMED CT kan de sleutel zijn om zowel transparantie in de zorg te verbeteren, als de registratielast bij zorginstellingen terug te dringen.
Directeur van Nictiz
