Zet zorgprofessionals bij elkaar, geef ze een heldere vraag en binnen een paar uur liggen er tientallen maatregelen om de infectiepreventie in verpleeghuizen te verbeteren. Dat is mooi. Maar zonder bestuurlijke steun gaat het niet lukken. Dus bestuurders, tijd om kleur te bekennen.
In de zomer citeerde ik op deze plek verontrustende conclusies van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) over gebrekkige infectiepreventie in verpleeghuizen. Kort gezegd kwam het er op neer dat instellingen niet hun verantwoordelijkheid nemen en dat er ook geen urgentiebesef is. En dat al jaren. Tijd voor actie dus. Maar wat te doen?
Samen met veld bracht De Argumentenfabriek de argumenten voor en tegen het nemen van infectiepreventiemaatregelen in kaart. De Argumentenkaart Infectiepreventie van de inspectie laat zien waarom infectiepreventie van belang is maar ook welke hobbels er nu zijn. Daarmee is de basis gelegd voor gesprekken over verbeteringen en het wegnemen van obstakels. Maar papier is geduldig, dus is het zaak om mensen in beweging te krijgen. Nodig zijn ambassadeurs die in de eigen instellingen concrete acties in gang zetten.
Roadshows infectiepreventie
Nu is het natuurlijk weinig efficiënt als élk verpleeghuis zelf concrete maatregelen moet verzinnen, nog los van het feit of het nadenken hierover dan wel van de grond komt. Om een helpende hand te bieden organiseerden IGZ en een aantal GGD’en daarom Roadshows door heel Nederland. Op deze bijeenkomsten presenteerden wij de Argumentenkaart Infectiepreventie en lieten we alle aanwezigen in turbodenksessies nadenken over concrete maatregelen. Deze methodiek maakt het mogelijk om in korte tijd veel concrete acties te benoemen. Acties die zó concreet zijn dat anderen er mee aan de slag kunnen.
Wie is de mol?
De zes Roadshows leverden een schat aan acties op. Alle maatregelen staan in zes mindmaps en zijn voor iedereen toegankelijk. Veel acties gaan over scholing, voorlichting, het beleggen van verantwoordelijkheden, benodigde materialen en elkaar aanspreken. Stuk voor stuk acties die nuttig en noodzakelijk zijn. De aanwezigen kwamen ook met bijzondere acties om het onderwerp te laten leven en zo beter tussen de oren te krijgen. Bijvoorbeeld door het spelen van het populaire tv-spel ‘Wie is de mol?’, waarbij de mol de infectiepreventieregels frustreert. Om de mol te ontmaskeren moet je de regels wel goed kennen en uitvoeren. En ander voorbeeld: op psychogeriatrische afdelingen een ritueel invoeren, zoals een liedje zingen, om er voor te zorgen dat iedereen voor het eten zijn handen wast. Confrontatie kan ook een oplossing zijn; maak foto’s of filmpjes van onwenselijke situaties en bespreek die met elkaar.
Maar waar waren de bestuursleden?
De Roadshows werden goed bezocht en betrokkenen met veel verschillende functies dachten mee. Variërend van specialisten ouderengeneeskunde, verpleegkundigen, verzorgenden, deskundigen infectiepreventie en kwaliteitsmedewerkers tot afdelingshoofden, apothekers en artsen-microbioloog. Opvallend was dat bestuurders ontbraken. Het directe effect was dat er veel acties werden bedacht die door het bestuur moeten worden uitgevoerd. Niets makkelijker dan een groep benoemen die niet naar een andere geleding kan wijzen. Maar het is natuurlijk ook niet vreemd dat bestuurders veel zijn genoemd. Zij zijn immers de eindverantwoordelijken, gaan over de inzet van personeel en middelen en zijn aangesteld om beslissingen te nemen. Zij moeten de acties waar de ambassadeurs van de Roadshows mee terugkomen, steunen. Stilzitten is er niet meer bij. Wat kunnen jullie als bestuurders dan zoal gaan doen? Hierbij alvast vijf concrete acties om mee te beginnen:
1. Het bestuur maakt met medewerkers een top 10 van impactvolle maatregelen geldend voor iedereen.
2. Het bestuur laat infectiepreventie opnemen in het introductieprogramma van nieuwe (flex) medewerkers
3. Het bestuur verplicht iedereen zich te houden aan maatregelen als persoonlijke hygiëne en kledingvoorschriften.
4. Het bestuur organiseert deskundigheid op het gebied van infectiepreventie, zoals door inhuren hiervan.
5. Het bestuur zorgt dat alle medewerkers jaarlijks scholing krijgen over handhygiëne en infectiepreventie.
Uiteraard moeten alle andere medewerkers in verpleeghuizen ook aan de slag. En de bestuurder die liever begint met de actie ‘mouwen afknippen van medewerkers die tegen de regels in lange mouwen dragen’ moet dat vooral doen. Keuze ten over op de mindmaps van de roadshows. Het is nu tijd om kleur te bekennen.
Chef Zorg De Argumentenfabriek
