Wet- en regelgeving helpt niet
Om de patiëntveiligheid echt te verhogen door betere digitale informatie-uitwisseling, moeten de behandelende zorgverleners kunnen beschikken over de meest actuele en relevante informatie van de patiënt. De wet- en regelgeving waaraan de verschillende zorgverleners moeten voldoen vormt echter regelmatig een barrière. Zo is enerzijds vastgelegd dat je als zorgverlener recht hebt op medische gegevens van de patiënten die je behandelt. Anderzijds verlangt wetgeving voor elektronische gegevensuitwisseling dat patiënten specifiek toestemming geven voor het delen van hun medische gegevens. Dat leidt tot onduidelijkheden en veel gedoe in praktijken en uiteindelijk tot een ongewenste situatie voor de patiënt.
Belang van patiënt voorop?
Er zijn technische oplossingen nodig. De systemen van zorgverleners moeten met elkaar kunnen ‘praten’. En in een aantal gevallen doen ze dat ook. Tegelijkertijd zien we dat verschillende partijen (zowel zorgverleners als leveranciers) conflicterende belangen kunnen hebben. Die belangen gaan vaak verder dan alleen die van de patiënt. Als het gezamenlijke doel is om de patiënt- en medicatieveiligheid te vergroten dan vergt dat de bereidheid van iedereen om eigen belangen naar de achtergrond te verplaatsen. Echte samenwerking dus.
Digitale informatie-uitwisseling
Dat een succesvolle gegevensuitwisseling wel degelijk mogelijk is, bewijst een samenwerkingsproject in Helmond en omgeving. Het Elkerliek Ziekenhuis, eerstelijns diagnostisch centrum Diagnostiek voor U en apothekerskring AKZO hebben eerder deze maand samen met zorgaanbiedersvereniging VZVZ en de regionale samenwerkingsorganisatie RZCC hun handtekening gezet onder het afsprakenstelsel ten behoeve van eLab.
Project eLab zet het belang van de patiënt centraal en heeft als doel de medicatieveiligheid te verhogen door relevante labwaarden (nierfunctiewaarden) elektronisch beschikbaar te stellen aan de apothekers. Zo kunnen apothekers de waarden meewegen in de medicatiebewaking. Apothekers hebben volgens de geneesmiddelenwet recht op inzage in deze labwaarden. De patiënt bepaalt vervolgens binnen eLab zelf of hij/zij toestemming geeft om zijn/haar labwaarden beschikbaar te stellen aan de apotheker. Daarmee sluit eLab naadloos aan bij de wetgeving over elektronische gegevensuitwisseling in de zorg en behoudt de patiënt een bepalende stem over de inrichting van zijn persoonlijke gezondheid en zorg.
Roanda Fokkens
Klinisch informaticus bij RZCC, de stichting Regionaal ZorgCommunicatie Centrum