Boordevol zitten onze agenda’s als bestuurders vandaag de dag. De transitie komt immers met rasse schreden dichterbij, gewijzigde wet- en regelgeving heeft een forse impact op onze organisaties en daar zijn we druk mee.
Terecht. Maar laten we alsjeblieft één ding scherp voor ogen houden: die transitie is geen doel op zich, door de overheid ingegeven. We moeten de intrinsieke drive hebben om te willen veranderen. Vernieuwen om te verbeteren. Voor klant en samenleving. Blijvend in transitie!
Demografie
Zeker, het beleid van staatssecretaris Van Rijn helpt om de vernieuwing een stevige impuls te geven. Over de domeinen heen worden nieuwe samenwerkingen aangegaan en nieuwe oplossingen gezocht met de klant als uitgangspunt. Prima. Ook in Friesland zijn we al in 2013 gestart om met alle partijen de sociale en medische eerstelijnszorg anders in te richten straks vanaf 2015.
Maar de wetswijziging mag niet de enige prikkel zijn om te veranderen. Weet u als bestuurder tot in detail welke demografische veranderingen er voor uw regio aan komen? Hoe het zit met leeftijdsgroepen, chronische aandoeningen, multimorbiditeit en functioneringsproblemen naar SES? In Friesland hebben we die cijfers beschikbaar omdat wij als Broedplaats onderdeel zijn van het overheidsprogramma dat moet leiden tot een nieuwe beroepen- en opleidingsstructuur in de zorg. Ik kan u verzekeren: dergelijke gedetailleerde cijfers onderstrepen de urgentie tot verandering.
Tegenkracht
In de zorg doen we het allemaal voor de klant. Maar veel te vaak wordt die klant in een te laat stadium betrokken; we bedenken eerst zelf iets en vragen dan aan de klant of deze het goed vindt. Het gaat erom dat je de klant een structurele positie geeft. Van meet af aan. Zo werken wij ook samen met Zorgbelang Fryslân. Je legt de klant geen oplossing voor maar een vraagstuk. Geef die klant de rol die hem toekomt, haal de klant letterlijk naar binnen in je bedrijf. Organiseer als het ware de tegenkracht want zo wordt dat soms in organisaties in het begin nog wel eens gevoeld.
Te stil
Te stil blijft het nog steeds over interculturalisatie in de zorg. Dé klant bestaat niet; het gaat erom dieper te kijken naar alle verschillende achtergronden van mensen. Ieder brengt een eigen cultuur, waarden en gewoonten mee. En zelfs een benadering vanuit een culturele achtergrond volstaat vaak niet. Alleen door echt in gesprek te komen met elkaar, met het individu, ontstaat begrip en inzicht. We moeten de verschillende werelden nog veel meer bij elkaar brengen en dat speelt echt niet alleen in de grote steden. Ook dit gaat in wezen om niets anders dan sensitiviteit; open staan voor de klant, het individu met zijn of haar verhaal en vragen. Niet een ieder voorzien van hetzelfde recept.
Route
Hoe blijven we in transitie? Als we straks de wijzigingen van 2015 ingevoerd hebben; slaken we dan een zucht van verlichting en zakken we terug? Of gaan we door met de verandering om met elkaar antwoorden te zoeken op de vragen die de steeds veranderende samenleving aan ons stelt? Het is onze verantwoordelijkheid als bestuurders om de organisatie te verbinden aan die vraagstukken. Wij moeten voorop gaan en op basis van visie een nieuwe route uitstippelen. Die route staat niet beschreven, er is geen uitgestippeld pad. Onderweg zullen we steeds bij moeten stellen en de weg durven vragen aan onze klanten. Dat leiderschap moeten we tonen; laten we elkaar daar scherp op houden en in transitie blijven.
Diana Monissen
voorzitter raad van bestuur De Friesland Zorgverzekeraar
———————————
De afgelopen anderhalf jaar interviewden Thijs Vink en Jan Booij in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid veertien beslissers in en rondom de zorg aan ouderen. De vraag die zij onderzochten was of een moderne cultuursensitieve zorg bijdraagt aan integratie en burgerschap. Het verschijnen van het boek ‘Voor(t)gaan in Verandering’ is een tussentijds resultaat van dit traject.Download hier het boek als pdf.