Gestegen accountantskosten in de cure staan in een ander daglicht als bestuurders en toezichthouders de jaarrekening écht gebruiken en méér halen uit wat de accountant heeft te vertellen. De tweede lijn kan veel leren van de eerste lijn.
Ziekenhuizen zijn bijna 7 procent meer kwijt aan accountantskosten, berekende inkoopcoöperatie Intrakoop. Transitie in de zorg en wijzigingen in de bekostiging worden aangewezen als oorzaak maar ook zonder deze eenmalige (?) verklaringen zijn de ruim zeventig miljoen euro accountantskosten de moeite waard om er het uiterste uit te halen. Dat kan soms voortvarender.
Het is jammer als zorginstellingen de verplichte accountantsrapportage als alleen dát zien: een verplichte exercitie om de toezichthouder, het publiek en de financier te tonen dat alles op orde is. Bestuurders krijgen decharge, raden van commissarissen weten zich gesterkt in hun toezichthoudende taak. Op deze wijze wordt de jaarrekening exclusief ingezet als bewijsvoering voor risicobeperking. Maar zij is in wezen een waardevol managementinstrument waarin alle aspecten van de organisatie kritisch worden gewogen en dat bol staat van waardevolle verbetermogelijkheden.
Eisen zijn fors opgeschroefd
Grote zorginstellingen dienen hun jaarrekening af te nemen bij kantoren die daar een speciale vergunning voor bezitten en die aan de hoogste eisen moeten voldoen. Vanuit de wetgever en toezichthouder AFM zijn in de afgelopen jaren de eisen aan deze kantoren fors opgeschroefd. Jaarrekeningen moeten beter zijn onderbouwd, van checks en double checks zijn voorzien en de registeraccountant zelf moet veel meer diepgravend en proactief communiceren met zijn opdrachtgever (de raad van commissarissen, niet de raad van bestuur!).
Feiten staven Om zijn werk als kritisch controleur goed te kunnen doen heeft de accountant een gelijkwaardige tegenspeler nodig. Een kritische raad van toezicht met een heldere visie op verbetering. Bestuurders met een focus op vernieuwing in plaats van het afvinken van risico’s. Een krachtige dialoog tussen accountant en opdrachtgever is een gezamenlijke verantwoordelijkheid die alle betrokkenen alleen maar voordeel kan brengen, maar die ook flair en enige durf vergt.
Leren van de eerste lijn
Wat dat betreft kan de tweede lijn iets leren van praktijkhouders in de eerste lijn. Op veel kleinere bedrijfseconomische schaal wordt ook hier geworsteld met de vraagstukken van kosten en baten, risicobeheer en vernieuwingskracht. Hier is de opdrachtgever van de accountant ook de uitvoerder van de zorg en zijn uit financiële data razendsnel operationele analyses te herleiden. Deze directheid kan worden gecreëerd in de tweede lijn. Bezet audit committees niet alleen met financieel onderlegde professionals, maar laat hen ondersteunen door operationeel deskundigen. Vraag de accountant zíjn facts & figures te staven aan de hand van de praktijk. Juist de OOB-accountant dient verdergaande kennis te bezitten en deze brug te kunnen slaan. Neem aan beide zijden geen genoegen met het rituele minimum dat de wetgever eist, maar ontgin de verborgen rijkdom van een goede jaarrekening. Dan worden kosten, opbrengsten. In geld, in begrip, in kennis.
Voorzitter raad van bestuur Accon avm
