In mijn vorige column deed ik een oproep om ons te realiseren wat woorden teweeg kunnen brengen. De term ‘grijs’ is er ook zo één. Waarschijnlijk past het goed bij hoe we altijd naar zorg en ouder worden hebben gekeken. Maar door de toekomst als grijs af te schilderen, roepen we iets over ons af, wat ons niet gaat helpen. De toekomst is juist veelkleurig. Als u ons daar tenminste vanaf nu bij gaat helpen, want elke sector krijgt de klanten die het verdient.
Wen er maar aan
Onlangs belde een dierbare – hij is bijna 70 voor een afspraak naar een ziekenhuis: ”Of meneer nog zelfstandig woonde, of hij een taxi nodig had om naar het ziekenhuis te komen, of hij een rollator gebruikte.” Grote verbazing was er vervolgens dat meneer nog meer te doen had dan louter de planning van het ziekenhuis te volgen. Deze actieve man voldeed duidelijk niet aan het oude vertrouwde beeld; de functionaris was hoorbaar in de war.
Ik zou zeggen: Wen er vooral aan! Mensen zijn langer zelfstandig en actief, dus handel daar als zorginstelling ook naar. In dit voorbeeld kan het ziekenhuis dit vertalen naar het maken van andere vragensets voor cliënten of patiënten. Een vrij eenvoudige vorm van sociale innovatie. Als u daar vervolgens ook uw dienstverlening op aanpast, zou dat ook nog eens personele inzet kunnen schelen.
Bijna 100 worden… stel je voor
Vroeger volgden levensfasen elkaar keurig op. Leeftijdscohorten bewogen eenvormig door onze samenleving: alle mensen van 50 deden ongeveer hetzelfde en hadden dezelfde wensen. Op enig moment draaiden we het bejaardenhuis in, oud en der dagen zat. Dat is nu anders. Lees maar eens het boek ‘The hundred year life’ van Lynda Gratton. Ouder worden roept op tot nadenken. Stel je voor: bijna 100 worden… Wanneer stop je dan met werken, wat ga je daarna doen, hoe deel je je (werkende) leven überhaupt in, hoe blijf je vitaal, hoe bouw en onderhoud je een sociaal netwerk, hoe ga je wonen? En: hoe zorg je ervoor dat je zo lang mogelijk geen zorg nodig hebt?
Aan het eigen infuus
In de loop der jaren zijn we veel zaken tot ‘zorg’ gaan rekenen, die dat eigenlijk niet zijn. Het kón, er was immers overvloed. De kritische noot is dat het ook ‘zorg’ móest zijn, omdat u daar rekeningen voor kon sturen. U heeft ons daarmee aan uw eigen infuus gelegd. Nu is het zaak om ons burgers weer op eigen benen te zetten, zodat we oneigenlijke zorg-zaken zelf regelen in plaats van hulpeloos om ons heen te kijken wie ons komt helpen. Want als we zo doorgaan, kunt u ons in de toekomst niet meer bedienen en gaat dat vooral ten koste van de mensen die uw zorg echt nodig hebben.
Geëmancipeerde zorgvragers
De ouderen van de toekomst moeten zich dus sterk emanciperen als het gaat om hun gezondheid en eigen leven. U moet daar als sector in mee, door zorg anders te definiëren en te organiseren. Samenwerking met gemeenten, onderwijs en de burgers zelf is van groot belang, zodat bijvoorbeeld “de zorgzame buurt” niet slechts een leuke kreet is van een idealist, maar een orgaan dat burgers met een zorgvraag helpt om eerst te kijken wat zij zelf kunnen doen, met hulp van hun netwerk. Om vervolgens te beoordelen wanneer er professionele (gezondheids)zorg nodig is. De moeilijkste doelgroep daarbij zijn de mensen die zich nu de verliezer voelen, vroeger was immers alles beter. Zorg daarom dat mensen zich gewaardeerd voelen in de manier waarop ze zich – samen met u – een nieuw zorgsysteem gaan eigen maken. Online consulten, zelfmonitoring; allemaal arbeidsbesparende technologieën die mensen kunnen helpen om zelfstandige en geëmancipeerde zorgvragers te worden.
Veelkleurig en gezond
U bent een sector van levensbelang. Schroef ‘ziekenzorg’ van uw gevel, het gaat om gezondheid! Laten we er samen voor zorgen dat we een gezondheidszorg-netwerk in het leven roepen waar we minder aan uw infuus gaan wanneer het niet nodig is. U bent daar zelf een hele belangrijke speler in. De zorg verdient het om te schitteren! De toekomst is veelkleurig, divers en gezond.