De temperatuur daalt, de dagen worden korter. De bladeren kleuren prachtig, het waait en regent. Deze herfstdagen lenen zich perfect voor reflectie.
Zoals het jaren gegaan is in de zorg, kan in de toekomst niet meer. Dat is mij duidelijk. En dit wordt steeds meer mensen duidelijk. Maar wat hebben we dan nodig om de zorg betaalbaar en beheersbaar te houden? Wat zijn onze grootste uitdagingen? En hoe geven we hier met elkaar invulling aan?
Verzorgingshuis 2.0
De vergrijzing neemt toe. Steeds meer ouderen blijven langer zelfstandig thuis wonen en de levensverwachting stijgt. Waar het vroeger wellicht mogelijk was “u vraagt, wij draaien”, kan dit nu echt niet meer. En volgens mij moeten we dit ook niet meer willen. De tijden zijn veranderd; de burger wil meer regie, er zijn eenvoudigweg te weinig zorgmedewerkers beschikbaar en financieel is het ook niet meer haalbaar. Gelukkig realiseren we ons steeds vaker dat we kritisch moeten zijn waar, wanneer en hoe we zorg inzetten. Er komt steeds meer aandacht voor preventie. Zorg via technologie en domotica wordt aanvullend op de menselijke zorg ingezet. Vanzelfsprekend kunnen we hier binnen de wijkverpleging en de verpleeghuizen nog een slag maken. Zorg en begeleiding op afstand met technologische hulpmiddelen zijn over een paar jaar niet meer weg te denken uit de zorg. Dat vraagt van zorgprofessionals andere vaardigheden dan menigeen die nu in de zorg werkt geleerd heeft. Ook cliënten, verwanten en mantelzorgers moeten gaan wennen. We zullen hen actief deze weg moeten gaan wijzen.
In Nederland krijgen we naar verwachting te maken met een achterstand in de bouw van appartementen voor mensen die met zorg in de nabijheid willen wonen. Vanuit de visie op waardevol leven volgen we binnen Carintreggeland natuurlijk actief deze ontwikkelingen. Steeds vaker zien we een vorm van het ‘verzorgingshuis 2.0’. Waarbij ouderen zelfstandig geclusterd wonen met zorg op basis van wijkverpleging, een MPT of VPT. Het besef dat niet alles meer kan, dringt ook in de samenleving meer en breder door. Burgers beseffen zich gelukkig steeds meer dat ze verantwoordelijk zijn en ontwikkelen zelf al initiatieven. Ook in Twente zien we vormen van veilig samenleven ontstaan. Prima voor mensen die zelfstandig willen blijven en steeds minder op mantelzorg en kinderen kunnen of willen terugvallen.
Aandacht voor mantelzorgers
De komende twintig jaar halveert het aantal potentiële mantelzorgers in Nederland als gevolg van de vergrijzing. Dat blijkt uit een gezamenlijk onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau en Planbureau voor Leefomgeving. Deze sterke daling zet de mantelzorg verder onder druk, terwijl er steeds meer een beroep op mantelzorgers wordt gedaan. Ondersteuning van mantelzorgers is van groot belang. Ze verdienen onze aandacht en dank. Op 10 november is het de dag van de mantelzorgers. Hoewel ik blij ben met de aandacht voor mantelzorgers, zou het elke dag de dag van de mantelzorger moeten zijn. Ze zijn van onschatbare waarde.
Elke zichzelf respecterende organisatie is bezig duiding te geven aan de zorg in de toekomst. Een opgave waar we met elkaar voor staan. We moeten maatschappelijk de discussie met elkaar aangaan. Dit vraagt om een open blik en tegenspraak. Binnen Carintreggeland doen we dit door actief met diverse doelgroepen in gesprek te gaan. Zo zijn we in gesprek met collega’s, cliënten en hun verwanten, vrijwilligers en netwerkpartners/belanghebbenden binnen en buiten de zorg over onze ambities. Over hoe we nu en in de toekomst mensen kunnen ondersteunen in hun waardevol leven. Maar ook hoe het werken waardevol blijft, want zonder medewerkers geen cliënten. We toetsen of onze ambities bijgesteld moeten worden, we delen dilemma’s, en vragen tegenspraak om gezamenlijke denkbeelden te ontwikkelen. Zo spelen we in op wat de samenleving van ons verwacht. Bovendien vullen we op deze wijze onze rol in om de burger, de samenleving mee te nemen in een veranderende zorgwereld.
Niet overal antwoord op
De behoefte aan wonen met diensten en de behoefte aan zorg en ondersteuning zal de komende jaren enorm toenemen. Dat blijkt uit de cijfers en uit de gesprekken die we voeren. We, cliënten, mantelzorgers, familieleden, politiek maar ook zorgmedewerkers, moeten ons nog nadrukkelijker gaan beseffen dat we niet op alle zorgvragen antwoord hebben. We moeten met elkaar beseffen dat de oplossing zit in technologie en innovatie. Hier sprak ik in mijn vorige blog al uitgebreid over. Hier moeten we open voor staan. Wij zullen als zorgbestuurders onze collega professionals en ook toekomstige cliënten en hun verwanten hierin mee moeten nemen. Een mooie en belangrijke opdracht voor het komende jaar.