In ons zorgstelsel is vraaggestuurde zorg het uitgangspunt. In mijn optiek betekent dat: keuzevrijheid voor de patiënt. Het stelsel moet goede en betaalbare zorg bevorderen en dat leidt tot het tweede uitgangspunt: de zorgverzekeraar koopt die zorg in die qua prijs-kwaliteitverhouding het beste is.
Dat betekent alleen wel dat de verzekerden van een zorgverzekeraar alleen nog terecht kunnen bij zorgaanbieders die de zorgverzekeraar geselecteerd heeft. Hoe verhoudt zich dat tot de vraaggestuurde zorg? Zie hier het dilemma van ons zorgstelsel.
Dilemma
Dit dilemma is wat versluierd gebleven, omdat zorgverzekeraars tot dusver nauwelijks selectief inkochten. Daarmee maakten ze zich namelijk niet populair: de verzekerden vatten het op als een verschraling, ook al betoogde de verzekeraar dat juist de kwaliteit leidend was. Sinds een jaar of twee gaan zorgverzekeraars steeds vaker selectief inkopen. Helaas is niet altijd meteen duidelijk wat de ratio achter die selectie is. Zo bleek eind 2013 dat in het inkoopbeleid van CZ, en in eerste instantie ook VGZ, nog maar een beperkt aantal typen bloedglucosemeters was opgenomen. Onduidelijk was op grond waarvan de keuzes werden gemaakt.
Betaalbaarheid
Nu komt het dilemma dat al in 2006 zat ingebakken in het zorgstelsel steeds pregnanter naar voren. Hoe gaan we hiermee om? Het belang van zowel het eerste als van het tweede uitgangspunt zou ik niet willen ontkennen. Diabetesvereniging Nederland is voorstander van het huidige zorgstelsel, waarbij iedereen tegen dezelfde polisvoorwaarden voor de basiszorg is verzekerd. Maar wij hebben ook oog voor de betaalbaarheid van de zorg. Mensen met diabetes hebben immers zorg nodig en zijn als eerste slachtoffer als die betaalbaarheid, en daarmee de solidariteit, in gevaar zou komen.
Selectieve zorginkoop
Als Diabetesvereniging Nederland staan we voor de keuze: meedenken of zelf actie ondernemen. Het risico van meedenken is dat je je afhankelijk opstelt: wij vinden het logisch dat mensen met diabetes een stem hebben in de plannen, maar is de verzekeraar ook bereid om ons mee te laten praten? Na onze bezwaren bij CZ en VGZ tegen de beperking van de keuzevrijheid hebben we gelukkig van diverse zorgverzekeraars een uitnodiging ontvangen voor een gesprek. We zitten dus binnenkort aan tafel om mee te denken over diabeteszorg in het basispakket. Meedenken dus over selectieve zorginkoop, maar dan echt op een verantwoorde manier voor mensen met diabetes, waarbij een goede verhouding tussen kwaliteit en prijs centraal staat.
Keurmerk
Maar meedenken gaat ons niet ver genoeg. Daarom starten we in 2014 met de ontwikkeling van een keurmerk voor goede diabeteszorg. We formuleren de voorwaarden voor goede zorg, meer afgestemd op de persoonlijke zorgvraag van mensen met diabetes. Daarmee sluiten we aan bij de conclusie in het RVZ-rapport ‘De participerende patiënt’, die stelt dat zorg die aansluit bij een meer persoonlijke zorgvraag gepast gebruik en therapietrouw bevordert. Zo’n keurmerk kan uitgangspunt zijn bij de zorginkoop. Diabetesvereniging Nederland kan bijvoorbeeld een kwaliteitsmeting bij zorggroepen verrichten voor de geleverde diabeteszorg. De zorgverzekeraar kan de resultaten gebruiken bij het contracteren van de diabeteszorg bij de zorggroep. En mensen met diabetes kunnen op basis van het verstrekte keurmerk bekijken bij welke zorgverzekeraar zij in hun situatie het beste terecht kunnen. Zo werken we actief aan betere diabeteszorg.
Margreeth Smilde
Voorzitter Diabetesvereniging Nederland