Exacte aantallen ontbreken, maar de Nederlands Zorgautoriteit maakte in een eerste schatting bekend dat sinds 12 maart het verwachte aantal reguliere verwijzingen door de huisarts met 360.000 is gedaald, terwijl nog eens circa 300.000 verwijzingen niet zijn opgevolgd. Dit betreft weliswaar alle aandoeningen en niet slechts vermoede gevallen van kanker, maar in de afname van kankerdiagnoses met een kwart is nog niet het effect meegenomen van het opschorten van bevolkingsonderzoeken: het preventieve onderzoek naar borst-, baarmoederhals- en darmkanker
Uitgestelde ramp
Zo stevenen we af op een uitgestelde ramp. Niemand zal ontkennen dat de bestrijding van het coronavirus prioriteit geniet, maar inmiddels is duidelijk dat het onbedoelde neveneffect van het niet behandelen of tijdig diagnosticeren van kankerpatiënten groter is. Bij 1 tot 3 procent mortaliteit van Covid-19 overlijden op middellange termijn meer patiënten aan alle verschillende vormen van kanker.
Het is daarom zaak om onverwijld het bevolkingsonderzoek en de reguliere zorg te hervatten. Hoe langer we uitstellen, hoe groter de negatieve gevolgen. Als we de slag tegen het coronavirus winnen, maar de spreekwoordelijke oorlog tegen kanker verliezen, zijn we verder van huis.
Stilgevallen onderzoek
Ook is het zaak om dringend aandacht te besteden aan het beperken van de gevolgen op lange termijn voor het grotendeels stilgevallen oncologisch onderzoek. De bezetting in de laboratoria is door de 1,5 meter economie met 80 procent teruggelopen, terwijl vrijwel alle klinische studies die de deelname van patiënten vereisen zijn opgeschort. Promovendi zitten thuis, toponderzoekers werken hun voetnoten van eerder voorgenomen publicaties bij in plaats van nieuwe levensreddende hypotheses te testen. Zonder de continuïteit van fundamenteel en klinisch onderzoek kunnen wij toekomstige doorbraken in behandeling op onze buik schrijven.
Geefgeld
KWF Kankerbestrijding is de afgelopen zeventig jaar uitgegroeid tot de grootste particuliere financier van oncologisch onderzoek in Nederland. Zonder donateurs van KWF geen toponderzoek, geen Nederlands Kanker Instituut, geen Oncode Instituut en missen we de zo cruciale vertaling naar toepassing voor de patiënt. Door het verbod op evenementen en acties in grotere groepen, lopen wij tientallen miljoenen Euro’s aan geefgeld mis. Geld dat wij niet kunnen investeren in de behandeling van de toekomst.
Gecoördineerd beleid
Er is dringend behoefte aan een gecoördineerd beleid om Nederland aan de top van kankerzorg en kankeronderzoek te houden. Die andere pandemie die kanker heet, moet onder controle.
Fred Falkenburg en Johan van de Gronden
Directie KWF Kankerbestrijding