In een recente analyse van tien jaar Zorgverzekeringswet concluderen de economen Wim Groot en Henriette Maassen van den Brink dat van een impuls in kwaliteit weinig terecht is gekomen. Oorzaak: ‘Het oerwoud aan kwaliteitsindicatoren lijkt soms meer bedoeld om kwaliteitsverschillen te verdoezelen dan om deze transparant te maken’.
De patiënt kan dus niets met de huidige kwaliteitsindicatoren en dat is jammer. Het is immers de bedoeling dat de patiënt aan de hand van transparante informatie een keuze maakt. Toch zie ik al enkele goede voorbeelden van heldere en relevante kwaliteitsmaten en van inspirerende artsen en andere zorgprofessionals die de zorg een positieve impuls geven. Het is denkbaar dat deze (nog) niet zichtbaar zijn in economische analyses. Eerder benoemde ik het voorbeeld van ParkinsonNet. In reactie op wensen van Parkinsonpatiënten koos ParkinsonNet ervoor vast te leggen welke uitkomsten ze met hun zorg zouden willen bereiken.
Ik voeg daar graag Meetbaar Beter aan toe. Dit is een initiatief van cardiologen en chirurgen waarbij, in afstemming met patiëntenorganisatie de Hart & Vaatgroep, voor de patiënt relevante uitkomstindicatoren zijn geselecteerd om de kwaliteit van zorg in hartcentra transparant te maken. Op basis van de uitkomsten wordt in kaart gebracht waar de zorg verbeterd kan worden en hoe een verbetercyclus in gang kan worden gezet. Wat ParkinsonNet en Meetbaar Beter gemeen hebben is dat artsen en hun teams van professionals besluiten niet af te wachten op nieuwe regelgeving, of op nieuwe centraal gedicteerde indicatoren die al dan niet aansluiten bij de dagelijkse praktijk. Ze gaan zelf aan de slag met alle kennis en expertise aanwezig in hun teams en in goede afstemming met de betrokken patiënten(groep).
De beste zorg
Kwaliteit is het primaire domein van de zorgprofessionals en informatie hierover is bij uitstek belangrijk voor de patiënt om te kunnen kiezen voor de, voor hun, beste zorg. Wat is nodig om resultaten te behalen als die van ParkinsonNet en Meetbaar Beter? Beide initiatieven maken gebruik van de concepten van Value Based Health Care, zoals verwoord door Michael Porter, de Harvard-econoom, en zijn team. In het kort komt het neer op het volgende:
- Patiëntwaarde
- Denk vanuit patiëntwaarde. Betrek de patiënten(groep). Dit is de ultieme beweging.
- Durf te kiezen voor één specifieke medische conditie. Je kunt niet alles tegelijkertijd oppakken.
- Teamwerk
- Artsen die zich sterk betrokken voelen bij een patiëntengroep en hun medische conditie, moeten initiatief nemen en leiderschap tonen.
- Vorm een team dat het best geëquipeerd is voor die specifieke medische conditie en gemotiveerd is continue te leren en te verbeteren.
- Uitkomstmaten als verbeterinstrument
- Stel als team, met input van de patiënten, een betekenisvolle set van uitkomstindicatoren op en gebruik daarbij evidence-based inzichten.
- Meet de resultaten, analyseer ze periodiek en pak de uitkomsten op als verbeterinitiatieven in een leercyclus.
- Faciliteer de omstandigheden
- Faciliteer als zorgorganisatie én als verzekeraar de omstandigheden voor de formering van zo’n VBHC team.
- Geef deze initiatieven de ruimte binnen een set van afspraken, waaronder een goede kennis van de werkelijke kosten van de activiteiten.
Op deze manier krijgt de transformatie van de zorg naar patiëntwaarde de kans die het verdient. Zo kunnen patiënten zich verdiepen in geboden kwaliteit, kunnen ze daadwerkelijk kiezen, en vertrouwen op de drive van het team tot continue verbetering van de zorg voor hen. Ook belangrijk is dat zorgverleners zo meer plezier krijgen in hun werk.
De kern van de zaak
Het begint bij de patiënt en de betrokken en geïnspireerde dokter en zijn/haar team, die de meerwaarde zien van deze manier van werken. Door samen te werken in teams, met sterke focus op wat goed is voor de patiënt en zijn omgeving, wordt de patiëntwaarde de kern van de zaak. Niet wachten op nieuwe regelgeving, maar zelf het heft in handen nemen. De Value-Based Health Care Prize beloont inspirerende initiatieven van mensen met lef en visie die zich inzetten voor het verhogen van patiëntwaarde.
Ton Hanselaar
Lid van de adviesraad van het Value Based Health Care Center Europe
