Het terugdringen van administratieve lasten is een hot topic in de zorg. De remedie lijkt de laatste tijd: geen vastlegging meer van protocollen die al gecheckt zijn, minder registratie voor keurmerken, visitaties en accreditaties, minder werk maken van meten en vastleggen van indicatoren op uitkomsten en patiënttevredenheid. Bij de nodige schrapvoorstellen bekruipt mij het gevoel dat we deels de verkeerde oplossing kiezen voor het verkeerde probleem.
Veel informatie in de zorg wordt verzameld en vastgelegd buiten het proces om. Door slimme automatisering, barcodes, sensoren en goed gebruik van geïntegreerde IT-systemen, kan een bedrijf zoals PostNL per dag meten of ze hun processen onder controle hebben. En daarover permanent informatie delen met de klant. Er is helemaal geen dubbel administratief proces of administratieve last, alle benodigde informatie kan direct worden ontleend aan het logistieke proces. Een proces dat ook nog eens zeer efficiënt en voorspelbaar verloopt. Niks administratieve last, gewoon goed geautomatiseerd.
Fouten voorkomen
Natuurlijk is de zorgverlening veel complexer dan pakketjes schuiven. In de zorg werken we met en voor mensen van vlees en bloed. Maar juist omdat het soms heel nauw luistert, zoals bij medicatie of een operatie, kan goede procesautomatisering fouten helpen voorkomen. Om succesvol te automatiseren is een goed gestandaardiseerd ontwerp van de processen van belang en moet uitwisseling van gegevens tussen verschillende deelsystemen optimaal worden ondersteund. Het ‘bewijs’ leveren dat je processen op orde en veilig zijn, en delen van informatie over kwaliteit en patiënttevredenheid van de geleverde zorg, zou doodnormaal moeten zijn. Dat is geen administratieve (bal)last. En deze uitkomsten heeft een zorgaanbieder ook nodig om continue te kunnen verbeteren.
In plaats van te schrappen in wat je eigenlijk wel moet willen weten, zou ik partijen in de zorg willen aansporen te investeren in een andere oplossingsrichting. Standaardiseer je manier van werken, inclusief de wijze waarop automatisering daarbij ondersteunt. Gebruik, net zoals PostNL, een volledig door IT-ondersteund werkproces. Tap de informatie die je nodig hebt voor verantwoording en performancemeting gewoon af, in plaats van dat separaat vast te leggen. En zorg ervoor dat informatie-uitwisseling makkelijker verloopt. Om te beginnen door die informatie gewoon te delen met de patiënt zelf, dan is er ook geen privacybarrière. En kan de patiënt gewoon zelf beslissen met wie hij dat, al dan niet privacy proof, wil delen. We moeten in de zorg privacy niet als argument gebruiken om amper informatie met anderen te delen, met alle mogelijke gevolgen voor de patiënt.
Investeren in ICT
Nederland heeft na jaren weer meer financiële ruimte, maar een tekort aan zorgmedewerkers. Laten we dan nu investeren in betere ICT in de zorg. Zodat we niet minder vastleggen, maar juist slimmer vastleggen. Dat bespaart uren die nu verloren gaan aan de onnodige, dubbele en soms zelf papieren administratiesystemen in de zorg. Dat mes snijdt aan drie kanten: 1) zorgverleners houden meer uren beschikbaar voor de zorg, 2) zorgverleners hoeven geen overbodige administratieve handelingen te verrichten en 3) patiënten krijgen meer zicht op de kwaliteit van hun behandeling.
Verminder dus administratieve lasten door registratie aan de bron en realiseer die reductie door te investeren in standaardisatie en ICT. Niet door noodzakelijke informatie en transparantie overbodig te verklaren, want dan krijgen we pas echt ontregelde zorg.
Wout Adema
Directeur Zorg bij Zorgverzekeraars Nederland
