Het voornemen om het Geneesmiddelenvergoedingssysteem (GVS) per 1 januari aanstaande te ‘moderniseren’ is onnodig, onverstandig en onrealistisch. Met de GVS-herziening wil de minister jaarlijks 140 miljoen euro extra bezuinigen.
Onnodig
De maatregel is onnodig, niet alleen omdat het binnen het budget van VWS een relatief klein bedrag is, maar ook omdat VWS jaarlijks flinke meevallers noteert op de medicijnbegroting. Toch wordt voor deze ingreep van alles overhoop gehaald.
Onverstandig
De hele operatie is onverstandig, omdat het leidt tot veel onvrede en gedoe bij toch al overbelaste apotheken en huisartsen. Als een deel van de medicijnkosten verschuift van verzekeraars naar patiënten, moeten patiënten bijbetalen óf overstappen naar een soortgelijk medicijn. In beide gevallen is de patiënt de dupe. Enkele honderden euro’s per jaar bijbetalen is voor veel mensen in crisistijd niet haalbaar. Denk aan #ikredhetnietmeer – trending topic op Twitter. Toch dreigt dit te gebeuren bij 6 miljoen patiënten. Daar zitten zo’n 100.000 kwetsbaren bij, zoals psychiatrische patiënten en ouderen. En miljoenen chronische patiënten, met bijvoorbeeld diabetes of reuma.
Een alternatief is dat iemand overstapt naar een soortgelijk medicijn. Dat is een ongewenste route, tenzij het uitdrukkelijk op medisch advies is. Niet iedere patiënt reageert goed op zo’n wissel; we hebben niet voor niets de Leidraad Verantwoord Wisselen. Een tweede, meer theoretisch alternatief is dat fabrikanten hun prijzen nog verder verlagen.
Onrealistisch
Maar dan komen we bij de derde o: onrealistisch. Bij 7.000 medicijnen dreigen de vergoedingen te dalen. In 30% van de gevallen gaat het om een reductie van meer dan de helft. Dat is niet reëel en
– nogmaals – onnodig. Nederland zit al in de Europese top drie van landen met de laagste medicijnprijzen. Sinds 1996 is het prijspeil van receptgeneesmiddelen in ons land gedaald met maar liefst 60%. Het is alsof we autofabrikanten vragen om hun auto’s te verkopen voor de prijs van een fiets. En dat er verkeerschaos komt als ze dat niet doen. Sommige bedrijven zullen hun prijs iets verlagen, veel anderen niet. De rek is eruit. Er komt een moment dat prijzen in Nederland zó laag moeten worden, dat fabrikanten hun medicijn niet meer in Nederland aanbieden. Dat is al gaande.
Neerwaartse prijsspiraal
Op Schiphol zagen we wat er gebeurt als je jarenlang focust op een neerwaartse prijsspiraal. Optimale kwaliteit eisen, maar wel voor een dubbeltje op de eerste rang. Vroeg of laat gaat dat fout. Dan bezwijk je onder de Nederlandse kruideniersmentaliteit.
Bij GVS is het vijf voor twaalf, maar nog niet te laat. Ook artsen en de Tweede Kamer zijn zeer kritisch over het plan, verontruste patiënten zijn bezig met petities. De oplossing is simpel: minister, haal dit onzalige plan van tafel. En nodig ons uit om samen een realistische route te ontwerpen.
Marco Frenken
Voorzitter Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen