Er wordt ook heel hard gewerkt in de zorg. Zo hard zelfs, dat burn-out en uitstroom van goede mensen naar andere sectoren grote problemen zijn. Dus er is iets anders aan de hand.
We hebben in de zorg last van hardnekkige mythes, die we ondanks onze voorliefde voor ‘evidence-based-medicine’ maar heel moeilijk kunnen loslaten. Ik heb er vier beschreven in mijn onlangs verschenen boek ’Help, het ziekenhuis verdwijnt!’.
Mythe 1: Ziekte overvalt je, daar kun je nu eenmaal niets aan doen
We weten dat dit natuurlijk niet waar is. Ziekte is helemaal niet zo statisch als we denken, maar in hoge mate beïnvloedbaar. Deels door ons individuele gedrag, bijvoorbeeld of we gezond eten of roken, en deels door de omstandigheden waarin we opgroeien, zoals toegang tot schone lucht, schoon drinkwater en goed onderwijs.
Mythe 2: Zorg is een aparte wereld, die moet je met rust laten, geïsoleerd van alle andere sectoren
Ook deze mythe is onwaar. De positieve beïnvloeding van gezondheid en welzijn van burgers hangt veel meer samen met andere domeinen dan we beseffen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de relatie tussen medische klachten en financiële problemen.
Mythe 3: Medisch-specialistische zorg vindt altijd plaats in een fysiek ziekenhuisgebouw
Onwaar. Medisch-specialistische expertise kan op veel plaatsen en in vele vormen ingezet worden. De zorgverlener kan naar de patiënt toe komen, zorg kan veel vaker dan wij denken virtueel worden geleverd en zorgverleners kunnen hun expertise inzetten op de andere domeinen, zie ook mythe 1 en 2.
Mythe 4: Digitalisering in de zorg gaat om koude technologie versus warme zorg
Dit frame is onjuist, het gaat om warme persoonlijke zorg DANKZIJ technologie.
Zorg anders organiseren
De kern van het zorgakkoord is meer inzetten op preventie, het tegengaan van onnodige behandelingen in het ziekenhuis en het verplaatsen van zorg naar de eerste lijn of bij de mensen thuis. Zo droog opgeschreven kun je er eigenlijk niet tegen zijn. Maar als we de eerder genoemde ‘belangrijke veranderingen’ werkelijk serieus willen invoeren, dan betekent het dat we de zorg echt anders moeten gaan organiseren. En dat vinden we griezelig. Dus proberen we, heel menselijk, de grote verandering een beetje in te dammen met een slechts paar innovatieve snufjes zoals beeldbellen en modewoorden zoals ’passende zorg’.
Durf grote stappen te nemen
Maar ik zou juist willen oproepen om wel de grote stap te durven nemen. Laat de oude mythes los. Alleen als we werkelijk grote stappen durven nemen blijft de zorg aantrekkelijk om in te werken en betaalbaar voor de ook de volgende generaties. Alleen op die manier kunnen we op de lange termijn goede zorg aan patiënten blijven leveren.
Ruimte voor zorgverleners
Gelukkig zijn alle ingrediënten aanwezig om deze transformatie ook te laten lukken. Wie zijn er meer geschikt dan zorgverleners om dit lastige onderwerp tot een oplossing te brengen? Zij zijn zeer ervaren in het functioneren in een werkelijkheid die super complex is en waarin 100 procent zekerheid niet bestaat. Laten we onze zorgverleners het vertrouwen én de ruimte geven om deze borgtransformatie te laten slagen.
Fenna Heyning
Directeur NLC, The European Healthtech Venture Builder