De hele zorgsector spreekt op dit moment over zinnige en zuinige zorg. Dit soort termen heeft een aantal voordelen: niemand is tegen zinnige en zuinige zorg, en niemand weet ook precies wanneer zorg zinnig en zuinig is, dus ze zijn toepasbaar op vele momenten en situaties.
Innovatie in de zorg, daar is ook niemand tegen. Ministerie, zorgverzekeraars, brancheverenigingen, patiëntenverenigingen en zorgverleners streven allemaal naar meer en snellere innovatie in de zorg. De enige weg om zorg voor de toekomst nog haalbaar en betaalbaar te houden. De sleutel naar zinnige en zuinige zorg wellicht? Hoera!
Ik werk bij een organisatie die streeft naar zinnige en zuinige zorg en die zich ten doel heeft gesteld voorop te lopen in de vernieuwing van de cardiologische zorg in Nederland. 12 jaar geleden is Cardiologie Centra Nederland gestart met een innovatief logistiek concept voor poliklinische cardiologische zorg, one-stop-shop zonder wachttijd.
Is deze zorg zinnig? Volgens synoniemen.net betekent dat ‘redelijk, verstandig, weldenkend en zinvol’. En zuinig? Namelijk ‘economisch, spaarzaam en voordelig’? Zorg volgens de richtlijnen van de beroepsvereniging zou je zinnig kunnen noemen en zorg die leidt tot een schadelast per patiënt die substantieel (tot 40 procent) lager ligt dan die van andere cardiologische zorg aanbieders, mag naar mijn idee wel zuinig heten.
Nog zinniger en zuiniger
Maar wat nu als die zorg nog veel zinniger en zuiniger kan? Waarom vinden wij het nog steeds zinnig en zuinig om chronische patiënten meerdere keren per jaar op te roepen om te komen handen schudden met een specialist op het moment dat er (vaak) geen klachten zijn? Hoe zinvol is zorg als we die niet kunnen bieden op het moment dat er klachten zijn? Als we wel-denken, dan willen we verergering van klachten en afname van conditie direct signaleren en voorkomen en dan vinden we het niet redelijk dat een patiënt een behandelend specialist heeft die pas ingrijpt als het al te laat is.
Een verstandige zorgverlener biedt zorg waar en wanneer dat nodig is. Telemonitoring biedt hier al jaren uitstekende mogelijkheden toe. Er bestaan inmiddels tal van meetapparaten die uitstekend bruikbaar zijn bij en door de patiënt thuis. Apps bieden de mogelijkheid om meetmomenten aan te geven, meetwaarden te ontvangen, vragenlijsten en (medicatie of leefstijl) adviezen te sturen en (video) contact te hebben met professionals.
En zo ontstaan er door heel Nederland pilots met telemonitoring, meestal met (project) vergoeding van zorgverzekeraars. Geweldig nieuws zou je denken, want op deze manier werken we allemaal aan zorg die zinniger en zuiniger wordt.
Kostenpost
Helaas is het omgekeerde waar. Deze pilots zijn grote kostenposten die wegens het uitblijven van succes, de introductie van e-health niet zullen versnellen. Iedere zorgaanbieder kent enthousiaste specialisten die graag met telemonitoring aan de slag willen en gemotiveerde managers die werk maken van een pilot opzet en een subsidie aanvraag. Een pilot van 6 maanden moet gaan aantonen hoe het werk van de patiënt afneemt, de kosten van het ziekenhuis dalen en de patiënttevredenheid toeneemt…. Totdat de conclusie na 6 maanden is dat de specialist er enorm veel werk bij heeft gekregen, want alle meetwaarden, vragen en antwoorden van patiënten moeten worden beantwoord, de kosten zijn toegenomen, want telemonitoring leidt niet direct tot een aanpassing van het zorgtraject maar komt er in veel gevallen bovenop, de extra kosten voor de thuismeetapparatuur, apps, en implementatietrajecten komen er voor de zorgverlener dus ook gewoon bovenop.
Aanschaffen en gebruiken
E-health en telemonitoring heeft geen behoefte meer aan pilots. Het is een dienstverlening die zich al bewezen heeft. Vergelijk dit met nieuwe medicatie die bewezen effectief is. Er heeft mij nog nooit een professional de vraag gesteld of we voor gebruik van een nieuw medicijn of medisch hulpmiddel een pilot moesten gaan doen. Nee, liever gewoon aanschaffen en gaan gebruiken. Waarom is dit dan bij telemonitoring niet vanzelfsprekend?
Een goede bestuurder met oog voor innovatie faciliteert naar mijn idee niet de aanvragen voor te dure pilots en de projecten die leiden tot ‘kleinschalig zelf-doen’. Een goede bestuurder roept niet alleen over zinnige en zuinige zorg, maar vraagt zich oprecht af hoe de zorg zinniger en zuiniger kan, ziet het belang van schaalbaarheid en zoekt mee naar de mogelijkheden voor een WIN voor de eigen organisatie en een WIN voor de zorg in Nederland. Of deze bestuurder nu werkzaam is voor een zorgverzekeraar, een zorginstelling of een toezichthoudende instantie.
Gelukkig hebben wij in Nederland veel slimme, vooruitstrevende, energieke en gemotiveerde goede bestuurders, ondersteuners en professionals in de zorg. Gelukkig is niemand tegen innovatie en wil iedereen zinnige en zuinige zorg.
En al die mensen hebben net een heerlijke ontspannen, zonnige zomer achter de rug.
Dus… ik ga vol vertrouwen het najaar in en weer grootse plannen maken voor 2019 en verder. ‘If you can dream it, you can do it!’ (Walt Disney)