Hoe zorgen we er nu voor dat acute huisartsenzorg voor iedereen goed bereikbaar blijft? Duidelijk is dat er niet één oplossing is, maar dat gezocht moet worden naar een combinatie van oplossingen, zowel voor overdag als buiten kantooruren.
In ons land kunnen mensen 24 uur per dag een beroep doen op huisartsenzorg. Overdag bij de eigen huisartsenpraktijk, buiten kantooruren bij een van de huisartsenposten (HAP’s). Recent was er in de media aandacht voor de toenemende drukte op de huisartsenpost. Patiënten vinden dat ze te lang moeten wachten, terwijl de dokter de indruk heeft dat hij teveel mensen met weinig spoedeisende klachten in de spreekkamer ziet. Wat is er aan de hand?
24/7-maatschappij
Allereerst, we leven anno 2017 in een 24/7-maatschappij waarin tal van diensten die voorheen alleen overdag beschikbaar waren nu ook in de avonden en weekenden bereikbaar zijn. Denk aan winkels, gemeentekantoren maar ook aan je tandarts waar je na werktijd voor een controle terecht kunt. Dan is het op zich niet raar dat mensen verwachten dat je ook 24 uur per dag met een hoestende baby bij de huisarts terecht kunt.
De huisartsenpost is daar echter niet op ingericht. De organisatie en de financiering daarvan is gebaseerd op het verlenen van zorg bij acute zorgvragen die niet tot het eerstvolgende spreekuur van de eigen huisarts kunnen wachten. Dat knelt dus.
Complex
Wat verder meespeelt is dat de zorgvraag complexer wordt. Door de transities in de ggz en ouderenzorg en technische ontwikkelingen in de zorg is het mogelijk dat patiënten zo lang mogelijk thuis wonen. De zorg voor deze patiënten vergt vaak meer tijd van de huisarts. Bovendien is de expertise en inzetbaarheid van crisisdienst en verpleegzorg tijdens avond-, nacht- en weekenduren niet altijd goed geregeld.
Om dit soepel te laten verlopen is een vloeiende acute zorgketen essentieel. En daar schort het helaas nog te vaak aan. Andere spoedpartners zijn niet altijd 24×7 bereikbaar en beschikbaar, financiering zit soms in de weg en ook in andere delen van de zorg loopt de druk op, getuige de vele berichten over de dichtslibbende SEH. Met veel extra regel-, registratie- en administratietijd tot gevolg.
Transities
Een derde belangrijke factor is de toenemende druk op de huisartsenzorg overdag, mede als gevolg van de al genoemde transities in de ggz en ouderenzorg. En als de beschikbaarheid en toegankelijkheid van de zorg overdag afneemt ontstaat overloop van patiënten naar de avond-, nacht- en weekenduren.
Hoe zorgen we er nu voor dat acute huisartsenzorg voor iedereen goed bereikbaar blijft? Duidelijk is dat er niet één oplossing is, maar dat gezocht moet worden naar een combinatie van oplossingen, zowel voor overdag als buiten kantooruren.
Tijd en samenwerking
Het is allereerst belangrijk dat patiënten overdag goed terecht kunnen bij hun eigen huisarts. De eigen huisarts kent de situatie en omstandigheden van de patiënten immers het beste. Essentieel daarvoor is dat de huisarts en zijn team meer tijd krijgen voor de patiënt. Dat kan door te kiezen voor minder patiënten per huisarts, te investeren in een goed ondersteunend team of de zorg anders te organiseren. Door meer ruimte te creëren overdag zorgen we dat patiënten overdag optimaal terecht kunnen bij hun eigen huisarts. Spoedvragen kunnen dan op de huisartsenpost sneller worden geholpen.
Wat verder goed geregeld moet zijn is de samenwerking tussen de huisartsenpost en andere partners in de spoedzorg, zoals de crisisdienst van de ggz en de acute thuiszorg. In acute zorgsituaties gaat de zorgvraag vaak verder dan wat de huisarts op de huisartsenpost kan bieden, daarom is goede samenwerking met deze acute zorgpartners essentieel.
E-health
Tot slot kunnen huisartsenposten zoeken naar innovatieve manieren om het werk op de HAP anders te organiseren. Denk dan bijvoorbeeld aan het werken met apps en e-health-toepassingen, de inzet van de specialist ouderenzorg en het maken van afspraken met de SEH over het overnemen van de nachtelijke consulten. Hiervoor moeten verzekeraars en overheid uiteraard ruimte bieden, maar ik zie geen enkele reden waarom ze dat niet zouden willen. Daarvoor is de urgentie te hoog!
Directeur InEen
