‘Shared decision making’ in de zorg betekent niet: de klant vraagt, de dokter draait. Artsen zijn eindverantwoordelijk voor een goede besluitvorming over de juiste behandeling voor hun patiënten – vanzelfsprekend in samenspraak met de patiënt en diens naasten.
Iedere zaterdagochtend hebben wij in ons gezin een vast ritueel: mijn zoon Jan (8 jaar) sluipt naar beneden, pakt wat geld uit de huishoud portemonnee en gaat voor ons allemaal verse croissants halen bij de Franse bakker om de hoek. Bijna altijd staat daar een lange rij van klanten, tot ver buiten op de stoep! Jan heeft een klein probleem, hij komt namelijk niet boven de toonbank uit. Toch lukt het hem om iedere week met onze bestelling thuis te komen. Hoe hij dat doet? Hij wordt geholpen door de mede-klanten, die de bakker op deze kleine wachtende klant attenderen. Shared customership zou je dat kunnen noemen, of hulp vanuit de customer community.
De transactie van Jan bij de bakker is in ieder geval geen shared decision making. Jan noemt op wat hij wil hebben, de bakker tilt het gevraagde over de toonbank en Jan betaalt. In de zorg ging het vroeger precies andersom: de klant vertelde (kort graag!) wat hem mankeerde en de dokter tilde zonder al te veel aanvullende vragen de naar zijn mening meest passende behandeling over de toonbank (en de zorgverzekering betaalde).
Gedeelde besluitvorming
Nu is er in de zorg iets nieuws, namelijk shared decision making. Letterlijk vertaald betekent dit gedeelde besluitvorming. Dat wil dus niet zeggen: de klant vraagt, de dokter draait. Het is dus ook niet: de klant vertelt wat voor klacht hij heeft, de dokter somt een lange lijst van mogelijke behandelingen op en de patiënt moet er maar eentje kiezen.
U hebt helemaal gelijk. De vergelijking tussen mijn zoon die op zaterdagochtend verse croissants koopt bij de bakker en de patiënt die bij zijn dokter komt met een medisch probleem, gaat volledig mank. Laten we dus nooit en nooit het grootste verschil tussen deze twee situaties uit het oog verliezen: als Jan geen zin meer heeft om te wachten, dan loopt hij gewoon weg. Dan maar geen Frans weekendontbijtje. Maar als patiënt kun je (bijna) nooit kiezen of je wel of niet een medisch probleem wilt hebben, dat overkomt je.
Vanwege dat essentiële verschil tussen een cliënt en een patiënt zijn de dokters eindverantwoordelijk voor een goede besluitvorming over de juiste behandeling voor hun patiënten. Vanzelfsprekend nemen ze die beslissing in samenspraak met de patiënt en diens naasten, waarbij centraal staat wat het beste bij de specifieke situatie van deze patiënt past.
Directeur Samenwerkende Topklinische opleidingsziekenhuizen
