Tijdens de reis bezocht de groep twee Nederlandse academische ziekenhuizen (Amsterdam UMC en Radboudumc). Er vonden sessies plaats met de financieel directeuren van deze beide instellingen (Ingrid Hissink in Amsterdam UMC en Mark Janssen in Radboudumc) en met andere sprekers om te leren over deze ziekenhuizen en over het Nederlandse zorgstelsel.
Poortwachter
Het opvallendste verschil tussen het Britse en het Nederlandse systeem bleek het strikte Nederlandse onderscheid tussen primaire, secundaire en tertiaire zorg, waarbij elk niveau functioneert als poortwachter voor het volgende zorgniveau. Dit systeem heeft de duidelijke ambitie om zorg aan te bieden op het meest gepaste niveau. Hierdoor neemt het volume van zorgvragen aan het tertiaire niveau af en komt daar capaciteit vrij voor hoog-complexe gevallen. Ook kunnen universitaire ziekenhuizen zo meer middelen inzetten voor wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe behandelingen.
In het Verenigd Koninkrijk werkt dit anders. Professor Kiran Patel CMO van het University Hospital Coventry and Warwickshire NHS Trust legde uit: “In Engeland zijn we niet duidelijk over waar onze grenzen liggen. Patiënten komen daarheen waar de lampen 24/7 branden. Toegang tot het ziekenhuiszorg is er altijd en overal. Wij hebben daardoor de neiging om alles te absorberen.”
Brian Shipley, Deputy CFO bij Northern Lincolnshire and Goole NHS Foundation Trust denkt dat het onderscheid en de focus niet alleen leiden tot een efficiënter gebruik van middelen, maar ook tot een hogere kwaliteit van zorg: “Onze ziekenhuizen proberen nog steeds alles te doen en we proberen allemaal overal uitmuntend in te zijn. Het is beter om specialistische centra op de zetten.”
Financiering
Er waren ook enkele zorgen over het Nederlandse systeem. Een van de belangrijkste was de manier waarop de financiering van de zorg in Nederland is geregeld. In het Verenigd Koninkrijk is de financiering van de zorg heel eenvoudig: de NHS is enige financier van zorgverleners. In Nederland is dat anders. Om de zorgconsumenten ervan bewust te maken dat gezondheidszorg niet gratis is, is er een systeem met zorgverzekeringen. In een vrije markt hebben de verschillende aanbieders van zorgverzekeringen de taak om hun inkomsten te maximaliseren en hun uitgaven te minimaliseren. Dit veroorzaakt een jaarlijkse cyclus van onderhandelingen tussen alle Nederlandse ziekenhuizen en alle Nederlandse zorgverzekeraars over de vergoeding van zorgactiviteiten.
Lee Outhwaite, directeur financiering en contractering bij Chesterfield Royal NHS Foundation Trust en Derbyshire Community Health Services, zei hierover het volgende: “De eenvoud van het Britse system heeft iets elegants. Er is één betaler. Dit zorgt waarschijnlijk voor een wat efficiënter proces, zonder de complexiteit van dat meervoudige verzekeringsmodel. Omdat we gewend zijn aan het Britse systeem, kijken wij naar het Nederlandse systeem en denken we: ‘Jeetje, hoe laat je dat dan werken?'”.
Holistische benadering
Niet alleen lijkt het Britse systeem minder complex, het maakt ook een meer holistische benadering van gezondheidszorg en welzijn mogelijk, inclusief elementen als preventie. Paul Antunes-Goncalves, waarnemend directeur Financiën van het academisch ziekenhuis van Nottingham, zei: “Er lijkt geen financieel vergoedingsmechanisme te zijn voor preventie. Ik vraag me af hoe de verzekeringsmarkt zich zal aanpassen aan de verschuiving naar preventie.”
De studiereis is door de deelnemers als erg waardevol ervaren. Lee Outhwaite legde uit dat de geografische afstand van de dagelijkse gang van zaken tijdens een reis als deze van onschatbare waarde is: “Ik denk dat je het soms nodig hebt om even weg te zijn om iets duidelijker te zien wat er eigenlijk in je huis gebeurt. Als je er middenin zit en probeert een duurzamer gezondheidszorgsysteem te creëren, is het nuttig om even afstand te nemen en te zien hoe andere mensen daarmee omgaan.
Brian Shipley bevestigt dit: “Het was echt heel verhelderend. Het was goed om met andere collega’s te kunnen praten, maar ook om een ander perspectief te krijgen op hoe wij dingen doen in vergelijking met een ander land.”
Daniëlle van Leeuwen is communicatiespecialist bij LOGEX.