De Algemene Kamer beschrijft de complexiteit van de zorg en de lappendeken van toezichthouders en de beperkte middelen die de verschillende toezichthouders ter beschikking hebben. De aanpak komt niet veel verder dan een papieren aanpak, ook bij de meest duidelijke voorbeelden van zorgfraude. En als een zorgfraudeur al een keer wordt aangepakt, start deze vrolijk onder een andere naam in de volgende gemeente.
Laagdrempeligheid
Het is te makkelijk te stellen dat de verschillende toezichthouders beter hun werk moeten doen. Het kan ongetwijfeld doeltreffender, maar de vraag is of dat het enige probleem is. De laagdrempeligheid voor toetreders in de zorgsector lijkt ook een belangrijke oorzaak.
Fraude is als water, het loopt altijd naar het laagste punt. Fraudeurs zoeken de makkelijkste weg om snel en met zo min mogelijk risico’s veel geld te verdienen. Dat kan zorgfraude zijn, maar ook email oplichting of misbruik van niet goed gedefinieerde subsidieregelingen. Fraudeurs hebben geen voorkeur voor een bepaalde sector, zij hebben voorkeur voor makkelijk toegankelijke en niet zo goed controlerende sectoren. Het Rekenkamer rapport toont aan dat de zorgsector tot deze laatste categorie behoort.
Poortwachtersfunctie
De Algemene Rekenkamer benoemt het niet, maar de zorgsector zou meer kunnen kijken naar de financiële sector en de aan deze sector door de overheid opgelegde poortwachtersfunctie in het kader van het bestrijden van witwassen. Als startende ondernemer een bankrekening openen is tegenwoordig niet zo eenvoudig. Ook in andere sectoren wordt “ken uw client” en “ken uw leverancier” steeds belangrijker. Financiële instellingen en steeds meer commerciële bedrijven screen periodiek met wie ze zakendoen.
Mijn oproep is om op basis van de bevindingen van de Rekenkamer niet alleen naar het verbeteren van het toezicht te kijken maar zeker ook naar de laagdrempeligheid van de toetreding.
Rens Rozekrans
Managing Director Kroll Forensic Investigations and Intelligence