In de afgelopen dertig jaar is het percentage mensen met overgewicht gestegen van 35 procent naar 50 procent, er zijn meer mensen met depressie- en angstklachten, en de gezondheidskloof is toegenomen naar maar liefst 25 gezonde levensjaren tussen de rijkste en armste bevolkingsgroepen.
Allesomvattende aanpak
Als we onze bevolking zo lang mogelijk gezond willen houden, moeten we proactief investeren in gezondheid. Dit vraagt om een allesomvattende aanpak waarbij we de dieperliggende oorzaken van ziekten aanpakken. Vervuilende industrieën, ongezonde levensstijlen, schrijnende schuldenproblematiek en slechte huisvesting zijn slechts enkele van de obstakels die velen beletten een gezond leven te leiden. De toegenomen gezondheidskloof is niet het resultaat van individuele keuzes, maar veelal van omstandigheden waarin mensen geboren zijn, opgroeien, wonen, werken, leven. In deze context zijn armoedebestrijding en het bevorderen van bestaanszekerheid cruciaal; een gezonde basis begint bij een gezonde sociale en economische (leef)omgeving.
Gezondheidsdoelen wettelijk vastleggen
Bij het streven naar een gezonde samenleving is het niet genoeg om een suikertaks voor te stellen, accijnzen op alcohol en sigaretten te verhogen of betere bestaanszekerheid te beloven. Een gezonde toekomst vereist een langetermijnvisie, een geïntegreerde aanpak en commitment van verschillende beleidsterreinen zoals onderwijs, inkomen, wonen, et cetera. Daarom moeten we gezondheidsdoelen wettelijk vastleggen, niet als loze beloften maar als juridisch bindende verplichtingen die zowel politiek als maatschappij moeten nakomen.
Gezondheidsverschillen
Denk bijvoorbeeld aan eisen met betrekking tot leefomgeving, groenvoorziening of mogelijkheden om te sporten, maar ook aan het verminderen van gezondheidsverschillen met 30 procent binnen tien jaar of het bereiken van een rookvrije generatie in 2035. De vrijblijvendheid moet eraf. Dit dwingt de overheid en ons als samenleving, om beleid te ontwikkelen dat ervoor zorgt dat mensen de grootst mogelijke kans hebben om een gezond leven te leiden.
Eerlijke kansen voor iedereen
Natuurlijk zal er kritiek zijn op de financiële implicaties. Maar in hoeverre kunnen we in geweten bezuinigen op maatregelen die de toekomstige generaties kunnen beschermen? Is het niet onze morele verantwoordelijkheid om te investeren in het welzijn van onze medeburgers, kinderen en kleinkinderen en hun recht op een gezond bestaan te waarborgen? Het wettelijk vastleggen van lange-termijn gezondheidsdoelen is niet alleen een kwestie van politieke verantwoordelijkheid, maar ook een erkenning van het recht van elk individu op de kans om een gezond leven te leiden. Het gaat om het waarborgen van eerlijke kansen voor iedereen, ongeacht iemands achtergrond, de omstandigheden waarin iemand is geboren, of postcode.
Samenwerking
We moeten investeren in gezondheid. Dit is een gedeelde verantwoordelijkheid met de maatschappij, maar de overheid speelt hierin een sleutelrol. Een effectief preventiebeleid vraagt om heldere wettelijk verankerde gezondheidsdoelen, onafhankelijk toezicht op naleving van die doelen en meer samenwerking tussen de ministeries en verschillende overheden. Want zonder samenwerking en duidelijke wetgeving over het verbeteren van leefstijlaspecten als roken, voeding, beweging, middelengebruik, mentale gezondheid en veiligheid blijft het voor de gezondheidszorg dweilen met de kraan open.
René Héman
Voorzitter KNMG, arts M+G
In aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen op 22 november gaan kandidaat-Kamerleden in Het Grote Zorgdebat met elkaar in debat over hun ideeën voor de toekomst van de zorg.
Wanneer: maandag 13 november
Tijdstip: 19.30 – 21.00 uur
Waar: Beatrix Theater en online
Kosten: geen
Skipr is mediapartner van Het Grote Zorgdebat en plaatst in de aanloop ervan blogs en artikelen.
Meer informatie over het debat is hier te vinden.