De grote uitdagingen waar de ggz al een tijd voor staat zijn bekend. Door wachtlijstproblematiek en een toenemend capaciteitstekort is het al lang niet meer vanzelfsprekend dat mensen tijdige en passende zorg of begeleiding kunnen krijgen als ze met psychische problemen kampen. En dat is een groot maatschappelijk probleem. Te groot om alleen de ggz voor te laten opdraaien.
There Is No Alternative
De vraag is dus hoe de huisarts, de ggz en het sociaal domein gezamenlijk tot de best passende behandeling of begeleiding kunnen komen voor al die mensen op de wachtlijst? In Zuid-Limburg zijn 17 veldpartijen (Regionale Taskforce wachttijden GGZ) hiermee aan de slag gegaan. Onder het adagium TINA: There Is No Alternative. We moeten gezamenlijk andere antwoorden bedenken op het vraagstuk rond mentaal welbevinden. Er is geen alternatief. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een nieuw instroommodel voor cliënten. In dit model is de rol van de huisarts, de praktijkondersteuner de sociaalwerker duidelijk. Dit nieuwe instroommodel streeft ernaar mensen met een mentaal probleem naar passende hulpverlening te (be)geleiden. Daarbij is het ook noodzaak om bepaald soort ‘lijden’ weer te normaliseren als horend bij het leven. En te stimuleren dit soort issues op te lossen met zelfzorg of het eigen netwerk. Daarnaast zetten we de cliënt in regie. Hoe zorgen we dat de cliënt in de drivers seat gaat zitten zonder van alles te eisen?
Financiering
In Zuid-Limburg doen we het dus gewoon: het leveren van excellente netwerkzorg aan burgers met mentale klachten. Maar hoe zit het met de financiering? De kost gaat voor de baat uit. Op basis van de aannames en aantallen in het instroommodel is berekend welke middelen er nodig zijn om het instroommodel in de regio te realiseren. Dit vergt in de eerste periode een investering, die zich in de toekomst middels een verminderde toestroom naar en uiteindelijk op langere termijn (na afbouw van de wachtlijst) door een krimp van de ggz moet terugverdienen.
Geld op de plank
Komen we weer terug bij die 209 miljoen euro op de plank. Vanwege het ontbreken van domeinoverstijgende financiering (pas in 2025 gereed) lopen we op tegen de huidige financieringsmogelijkheden. Verzekeraars zijn welwillend om zaken op te lossen op regionaal niveau, maar lopen aan tegen landelijk beleid. Hoe doorbreken we het patroon van innovaties die steeds blijven hangen in pilots? Hiervoor moeten alle partijen in Nederland meebewegen. Regionaal en landelijk. Niet blijven hangen in pilots, maar juist opschalen.
We kunnen niet wachten op de resultaten van de verkiezingen met een nieuwe minister die zich eerst moet inwerken. Deze laatste maanden van het jaar moeten en kunnen er al besluiten worden genomen en geld beschikbaar gesteld voor het helpen van mensen met mentale problemen. Met andere woorden; geld mag niet, kan niet en is niet de blokkade om multidisciplinaire, regionale samenwerking van de grond te krijgen. Het kan nu al.
Door Jean-Paul Essers bestuurder Mondriaan, René Fontijn bestuurder LEVANTOgroep – NOVIzorg en Jeroen Frequin bestuurder MEDITTA namens de ggz-, huisartsen-, en sociale domein partners van de regionale taskforce wachttijden ggz Zuid-Limburg