De uitgangspunten uit de kwaliteitskaders geven ouderenzorgorganisaties richtlijnen mee voor het kwaliteitsbeleid. En daarmee hebben deze kaders een direct effect op de manier waarop kwaliteitsonderzoek wordt opgezet en uitgevoerd. Een blik op de geschiedenis leert dat zo’n 10 jaar geleden de CQI (Customer Quality Index) kwam te vervallen. De CQI was een lange vragenlijst met zo’n 80 vragen die verplicht moest worden afgenomen door ouderenzorgorganisaties. Deze verplichting én de opzet van de (te) lange vragenlijst leidden tot de situatie dat veel vvt-organisaties dit onderzoek als ‘moetje’ zagen voor de externe verantwoording. En eerlijk is eerlijk, dat was ook wel logisch. De resultaten uit de CQI gaven slechts heel beperkt concrete handvatten voor interne verbetering.
Leren van elkaar
Met de introductie van het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg en het vervallen van de CQI, brak er een nieuw tijdperk aan voor het kwaliteitsbeleid van vvt-organisaties. De CQI-vragenlijst was niet langer verplicht. Bovendien werd in het Kwaliteitskader van 2017 opgenomen om in te zetten op een continue verbetercyclus. Dat werd aangemoedigd door lerende netwerken, ofwel kwaliteitsnetwerken te vormen. Daarmee kunnen vvt-organisaties onderling ervaringen delen en van elkaar leren. Maar ook werden vvt-organisaties gestimuleerd om cliëntervaringen op te halen op een manier die écht past bij de organisaties. Niet alleen qua vorm (lees: qua onderzoeksmethode), maar vooral ook qua inhoud (lees: qua type vragen en onderwerpen). En daarmee werd het doen van onderzoek langzaamaan geen doel meer op zich. Het werd écht een middel om tot kwaliteitsverbetering te komen.
Continue verbetercyclus
Afgelopen jaren is de hiervoor beschreven ontwikkeling door veel organisaties niet alleen omarmd, maar volop in de praktijk gebracht. Op het niveau van de raden van bestuur, kwaliteitsadviseurs, maar ook van verpleegkundigen en verzorgenden wordt de verbeterdialoog gevoerd. En onderzoek werd inderdaad weer een middel om tot kwaliteitsverbetering te komen. Het werd ingebed in de continue verbetercyclus (plan – do – check – act). Plan: organisaties stellen beleid op waarin zij beschrijven wat hun ambities en speerpunten zijn. Do: dat beleid wordt uitgevoerd. Check: passend vervolgonderzoek (qua vorm én inhoud) leidt tot concrete verbeteracties.
Volop kansen met het Generiek Kompas
Het aangekondigde ‘Generiek Kompas’ gaat binnenkort de kwaliteitskaders in de verpleeghuiszorg, wijkverpleging en langdurige zorg thuis vervangen. Wanneer het kompas exact in gaat, is nog niet bekend. Wat wél bekend is, is dat de wijze van onderzoek zal aansluiten bij de continue verbetercyclus (PDCA) waarmee al veel vvt-organisaties succesvol werken. Een prachtige kans dus om goed onderzoek een passende plaats te blijven geven en in te zetten als katalysator om de kwaliteit van zorg continu te verbeteren.
Lees ook Heldere beleidsdoelen leiden tot waardevolle onderzoeken en Meet reablement binnen het Generiek Kompas