In de ggz is sprake van een nieuwe bezieling, met veel initiatieven waarin de de behandelingen beter aansluiten bij de patiënt. Tegelijkertijd zit de verstikkende bureaucratie en administratieve lasten uit het verleden ons nog altijd dwars.
Het barst momenteel van de nieuwe ontwikkelingen om de ggz te verbeteren. En dat valt niet alleen bínnen de sector op. Minister Edith Schippers had het onlangs over nieuw elan in de ggz, dat zij terugzag in een ‘agenda vol passie en compassie’. Het mooie van alle initiatieven die nu het licht zien, is dat ze allemaal dezelfde inzet hebben: een ggz waarin de behandelingen nog beter aansluiten bij de wensen en ambities van de patiënt, en die een vitale en veilige samenleving bevordert. Centraal staan begrippen als positieve gezondheid, regie van de patiënt, passende zorg, herstel en burgerschap.
Ik ben blij met alle verschillende initiatieven. Omdat ik geen voorstander ben van die ene blauwdruk, maar vooral omdat ik ervan overtuigd ben dat deze initiatieven elkaar kunnen versterken. Ik zie dan ook vooral een zelfbewuste sector, die een aantal jaren terug een koers heeft uitgezet naar meer preventie, ambulantisering, ketenzorg, e-health, en die steeds dichter in de buurt komt van de vertaling van deze koers naar de praktijk – hoe lastig dat soms ook is. De eigen kracht van patiënten en professionals staan daarbij voorop.
VN-verdrag
De nieuwe bezieling in de ggz wordt ondersteund door de ratificatie van het VN-verdrag voor de rechten van mensen met een handicap. Het Landelijk Platform GGz heeft hier samen met andere cliënten- en patiëntenorganisaties hard voor gelobbyd. En terecht! In de politieke debatten over het verdrag was er vooral veel aandacht voor de fysieke beperkingen die mensen met een handicap vaak ondervinden. Maar het verdrag betekent minstens zoveel voor mensen met een minder zichtbare handicap. Ratificatie van het VN-verdrag van de rechten voor mensen met een handicap betekent ook dat Nederland toegankelijker en meer uitnodigend zal worden voor mensen met een psychische aandoening.
Maar dat gaat niet vanzelf. Waar de nieuwe manier van werken, de transities en innovaties in de zorg uitgaan van samenwerking tussen partijen, gedeelde financiering en resultaatgerichte zorg, zit de verstikkende bureaucratie en administratieve lasten uit het verleden ons nog altijd dwars. We zijn nog steeds bezig met afrekeningen en controles over 2013 en 2014. Aan 2015 zijn we nog niet eens begonnen en ook voor 2016 was er weer niet vooraf helderheid over het controleplan en de normen.
Idiotie
Controleurs van zorgverzekeraars blijven maar nieuwe controlevragen bedenken om te kunnen bewijzen dat niet aan de regels is voldaan, terwijl we het met diezelfde zorgverzekeraars (maar dan een andere afdeling) veelal wel eens zijn dat die zorg terecht en adequaat is geleverd en betaald moet worden. De meeste gemeenten weigeren tot nu toe het samen met de VNG opgestelde controleplan te hanteren, waardoor we in een wereld met duizenden afzonderlijke verantwoordingen met eigen regels en accountantsverklaringen komen over dezelfde professionele zorg. Dit gevecht en deze idiotie moet ophouden. De ggz is een sector die zich zeer bewust is van het betaalbaar en toegankelijk houden van de zorg en de meerwaarde die haar zorg de maatschappij biedt. De transformatie is in volle gang, het aantal patiënten neemt af en de kosten dalen.
Om stappen vooruit te zetten, moeten we afscheid kunnen nemen van ballast uit het verleden. Dan ontstaat de ruimte om de kansen die transities bieden, volledig te benutten. Ons doel is betere geestelijke gezondheid. En over de nieuwe richting is het laatste woord voorlopig nog niet gezegd, noch geschreven. Binnenkort zal een document het licht zien dat met name ook politici bij onze ambities wil betrekken. Per slot van rekening zijn er over een jaar al weer verkiezingen… Ik hoop dat we er met zijn allen voor gaan zorgen dat al die verschillende initiatieven optellen tot waar het ons echt om te doen is: betaalbare en toegankelijke zorg, die het herstel van de patiënt in zijn of haar omgeving als uitgangspunt heeft.
Directeur van GGZ Nederland
