Waar hebben we het dan over? Wat kan beter? En wat kunnen wij daar zelf aan doen? Mijn verlanglijst van wat beter kan en moet is lang, zonder dat ik ook maar één moment denk dat ik overvraag. Maar ik beperk me tot een kort lijstje, niet uitputtend dus.
Transparantie
Transparantie in de zorg staat al jaren bovenaan. Waarom mag ik als patiënt niet weten hoe goed mijn zorgverlener is? Waar blijven de objectieve kwaliteitsgegevens over wat mijn dokter kan? Die gegevens zijn er, natuurlijk, maar patiënten krijgen ze niet – en niet ter inzage. Dokters hebben ze zelf, ziekenhuizen hebben ze en zorgverzekeraars hebben er in ieder geval zicht op. Alleen de enige om wie de zorg echt draait, de patiënt, heeft ze niet.
Het valt mij iedere keer op dat we in de zorg wel praten over keuzevrijheid van patiënten en het mogelijk beperken daarvan, maar dat we het nooit hebben over wat je nodig hebt om te kunnen kiezen. Ook in het veelgeprezen IZA blijft dat punt onderbelicht. We hebben het over ruimte contractering zodat patiënten meer keuzevrijheid hebben, maar wat koop ik voor keuze uit ruim ingekochte zorg als ik niet weet van welke kwaliteit die zorg is?
Gelukkig hebben we ZorgkaartNederland.nl dat in ieder geval een klein beetje helderheid verschaft. Dat biedt inzicht in hoe patiënten zorg ervaren, maar helaas geldt hier dat een leuke en aardige dokter niet per se ook een kwalitatief goede dokter is. Maar het helpt patiënten in ieder geval op weg moet goede keuzeinformatie en ervaringen van anderen. Je leest daar hoe anderen de zorg ervaren en daar kun jij je voordeel mee doen.
Gegevens inzien
En als je dan bij dokter bent geweest begint het grote wachten als die vond dat er nader bloed of ander onderzoek nodig was. Wanneer krijg ik als patiënt die uitslagen van dat onderzoek te zien? Moet ik afwachten tot de dokter op enig moment tijd heeft om de onderzoeken te duiden of mag ik zelf zodra de gegevens bekend zijn beslissen of ik die wil inzien? Wat mij betreft het laatste. Ik wil niet wachten tot de dokter tijd maakt, ik wil zelf beslissen wanneer ik iets wil zien. En als ik het niet begrijp, verwacht ik dat de zorgverlener me tekst en uitleg geeft. Als en wanneer ik dat wil.
Inzien van die gegevens, lekker vanuit mijn eigen stoel in mijn eigen huis. Want veel zorg kan hybride, digitaal of hoe je het ook maar noemt. Thuis kan het ook zeggen wij en dat geldt voor veel dingen. Wie dat wil kan thuis heel veel zaken zelf regelen. Je bloeddruk, je nierfunctie, je diabeteswaarden, je hartslag en noem maar op.
Samen beslissen
Heel veel onderzoek kun je in alle rust zelf thuis doen, digitaal, met de dokter of gespecialiseerd verpleegkundige als deskundige achtervang die aan de bel trekt als de waarden er even niet goed uitzien. Het spaart de patiënt veel tijd en stress en het geeft de dokter tijd voor patiënten die wel zorg in de spreekkamer willen en of nodighebben. Tijd die kan worden besteed aan Samen Beslissen, liefst op basis van een goed gesprek en 3 goede vragen.
Is dit overvragen? Nee toch? Dit had allang gemeengoed moeten zijn. Het komt, mondjesmaat, maar wat ons betreft kan het veel sneller. En zo heb ik ook de wensen voor de toekomst vastgelegd, gewoon omdat het verleden tekort is geschoten.
Blijft de vraag wat wij daarmee gaan doen. Wij blijven roepen en op deuren kloppen. Wij wijzen op de goede voorbeelden die er natuurlijk ook zijn en roepen anderen op daar hun voordeel mee te doen. Wie de zorg beter, toegankelijker en patiëntvriendelijker wil maken vindt ons aan zijn zijde. Wij zijn er klaar voor, voor en na de feestdagen. Want goede zorg kent geen grenzen, die is er gewoon waar en wanneer de patiënt dat wil en nodig heeft. Dichtbij huis als het kan, verder weg als het moet, maar altijd beschikbaar.
Dianda Veldman
Directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland