Het PE fonds Apax kennen we. Het heeft een paar jaar geleden de grootste Nederlandse keten voor jeugd-ggz “Mentaal Beter” gekocht. Deze organisatie biedt gesprekken aan met professionals bij lichte psychische problemen. De gesprekken worden vergoed door de Nederlandse gemeenten en bij jongeren boven de 18 jaar door de zorgverzekeraar. Dit marktsegment is financieel buitengewoon lucratief voor investeerders.
Achmea, bekend als zorgverzekeraar en verkoper van woekerpolissen, overweegt de tak levensverzekeringen te verkopen gezien het te beperkte rendement. Voor polishouders met financiële belangen vormen overnames altijd een onzekere periode. Het zijn complexe procedures met financiële risico’s, ook voor de polishouders.
Curatieve zorg
Maar goed, hier gaat het om gebruikers in een consumentenmarkt. Hoe zit het met de curatieve zorg? De Bergman Clinics zijn in 2021 voor 70 procent overgenomen door het PE-fonds Triton. De oprichtersfamilie Malenstein en het NPM Capital van Fentener van Vlissingen hebben daarmee voor honderden miljoenen een deel van hun investeringen kunnen verzilveren. Het persbureau Bloomberg meldde indertijd dat de klinieken voor 1 miljard euro te koop stonden. De ACM tekende aanvankelijk nog bezwaar aan tegen deze overname wegens een mogelijke te grote machtspositie van de nieuwe organisatie.
Huisartsenpraktijken
De patiënten van enkele huisartspraktijken hebben ook zo hun ervaringen met overnames. De eigenaar van Quin Dokters Bert Malenstein kocht wat huisartsenpraktijken op om zo een Quin platform voor de eerste lijn te introduceren: symptoomcheckers voor patiënten en datagedreven diagnosetools voor de artsen. Een videoconsult zou in de visie van de oprichters de eerste contactoptie moeten zijn en in ongeveer de helft van de gevallen kon een fysiek consult worden ingepland. Volgens Marijn Sax en Danka Stuijver berust de hele onderneming op niet meer dan “technologie kwakzalverij”. Quin Dokters is er al niet meer en “the new kid on the block”: in dit marktsegment is nu ook Co-Med, waar het ook al klachten over regent.
Onbegrijpelijk
In Nederland heeft Mirjam de Rijke over de perikelen rond de commercialisering van de zorg uitgebreid gepubliceerd. Internationaal is in een gedegen publicatie het effect van PE-fondsen in de zorgsector eveneens goed gedocumenteerd: de zorg wordt duurder en de kwaliteit staat onder druk. Het is gewoon onbegrijpelijk dat Conny Helder van VWS nog steeds stelt dat het nut van private equity in de zorg onderzocht dient te worden.
Patiënten als handelswaar
Patiënten zijn in het licht van bovenstaande praktijken gewoon handelswaar en winstobjecten voor de aandeelhouders. Het zou nog te prijzen zijn als zij bij hun verkoop tenminste een kaartje in brievenbus zouden kunnen vinden met: “Hallo, wij hebben uw zorgbelangen gekocht”.