Het eerlijke verhaal vertellen, nieuws of nepnieuws, feiten checken, ja hoor, het is verkiezingstijd. Politieke partijen beloven veel, de meerderheid van hen wenst in zorg te investeren, variërend van enkele miljoenen tot maar liefst 11 miljard euro.
Elf van de 28 partijen hebben hun programma laten doorrekenen door het CPB. Dat wil zeggen laten berekenen wat de kosten zijn van hun programma. De baten van de zorg blijven geheel buiten beeld, deels omdat ze moeilijk, zo niet onmogelijk zijn te kwantificeren, aldus CPB. En dan eindigt hier de kosten/batendiscussie…
Het antwoorden met het ‘eerlijke verhaal’ kan wel, op voorwaarde dat nu voor 15 maart de juiste vragen worden gesteld aan politici. Helaas gaat het over meer/minder eigen risico, de nadelen van marktwerking en de bekende thema’s. Maar tot de essentie wordt niet doorgedrongen. Het kabinet Rutte opteerde in 2012 voor een bezuiniging van 17,7 miljard, waarbij de zorg 5,7 miljard voor haar rekening heeft genomen (32 procent).
Ik zou voorstellen politici juist nu de volgende vragen, niet limitatief, voor te leggen.
Het gaat om de belangrijke vragen zoals welke zorg per 2018 wel en welke niet uit de publieke middelen kan worden betaald. Wat mag een medicijn bijvoorbeeld maximaal kosten? Wat mag het totale medicijnbudget zijn? Als er beperkte euro’s zijn te investeren, moeten deze dan gaan naar Wlz (meer handen aan bed?), naar eerste lijn (substitutie, meer zorg in de buurt?), naar innovaties in ziekenhuis (techniek, medicatie), naar huishoudelijke hulp bij kwetsbare ouderen (Wmo)?
Ook over de rol van zorgverzekeraars zouden we nog wel wat vragen kunnen stellen. Wat gebeurt er met de reserves van de verzekeraars en hun positie bij staatssteun bij een méér inkomensafhankelijke premie van het stelsel? Zouden er in die situatie schadeclaims gaan komen van zorgverzekeraars?
En dan de tekorten op de arbeidsmarkt; hoeveel extra verpleegkundigen zijn tot 2040 (hoogtepunt vergrijzing) nodig? Wat zijn van deze opleiding de kosten? Wanneer wordt de numerus fixus van de opleiding hbo-verpleegkundige opgeheven? Met welke basis bezettingsnorm verpleging en verzorging gaan Wlz-instellingen werken?
Zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan. Over wachttijden, over decentralisatie, over het toezicht. Politiek bedrijven is keuzes maken. In het makkelijkste geval tussen goede en slechte zaken. Maar meestal is het een keuze tussen goede en betere zorg. Niet alles kan, maar binnen de discrepantie tussen zorgvraag en budget zijn keuzes onvermijdelijk. Ook dat is een onderdeel van het eerlijke verhaal.
Huisarts
