Na de introductie van de circulaire economie, is het de hoogste tijd voor eenzelfde beweging in de wereld van de zorg: de circulaire gezondheidszorg. Bij deze is de term gemunt! Zou het niet fantastisch zijn als dit begrip net zo ingeburgerd raakt als circulaire economie?
Alweer enkele jaren geleden heeft Herman Wijffels de financiele wereld wakker geschud met het begrip ‘circulaire economie’. Hierbij richten bedrijven zich niet meer op eigen gewin ten koste van de ander, maar richten ze zich op verbetering voor iedereen. Elton John zei het ook al middels zijn beroemde song: ‘it is the circle of life…..’ uit de Disneyfilm the Lion King.
Het lijkt wel alsof we in de zorg, waar de zorg voor de ander eigenlijk vanzelfsprekend is, we juist lijken te vergeten dat de ‘grondstoffen’ die we voor goede zorg nodig hebben, helemaal niet onuitputtelijk zijn. Dan doel ik op ons menselijk kapitaal, al die zorgverleners zelf, bij wie helaas uitputting veel voorkomt, maar ook op uitputting van natuur en milieu. Vanuit een soort valse heroiek lijkt men te denken: ‘hier worden dagelijks levens gered, dus dan kunnen we de lichten gewoon laten branden’.
Goede voorbeelden
Gelukkig zijn er al heel veel goede voorbeelden dat het ook anders kan. Zo heeft het Reinier de Graaf Gasthuis een pharmafilter. Vanaf de spoelkeukens op de verpleegafdeling tot de toiletten wordt afval via de interne rioolkanalen verzameld in dit filter achter op het ziekenhuis terrein. Daar worden alle afvalstoffen gezuiverd tot er slechts schoon water overblijft en biogas, dat gebruikt kan worden om warmte op te wekken.
Deeleconomie komt ook voorzichtig op gang in de zorg, via bijvoorbeeld FLOOW2 kan onder andere MRI-capaciteit worden gedeeld, maar ook vergaderruimtes en hoogwerkers.
Levensfases
Een hele andere vorm van circulaire gezondheidszorg is aandacht voor de diverse fases in het leven van de zorgprofessional. Juist in een omgeving waar zeer heftige emoties en letterlijke strijd om dood en leven plaats vindt, is een divers team met ook zeer ervaren professionals essentieel. Maar bijvoorbeeld nachtdienst doen wordt vaak zwaarder als je ouder wordt. Voor jonge ouders met kleine kinderen is ’s nachts werken juist vaak een uitkomst, want dan kan hun partner thuis de zorgtaken op zich nemen.
Door middel van professionalisering van loopbaan planning en begeleiding, niet alleen voor verpleegkundigen, maar ook voor dokters, kan uitval worden voorkomen en blijkt dat zorgprofessionals tot ver na hun pensioen gerechtigde leeftijd heel graag actief blijven in de zorg.
Voedsel
Voedselverspilling is helaas ook een groot probleem in de zorg. Er zijn cijfers die laten zien dat tot 40 procent van de patientenmaaltijden in de vuilnisbak terecht komt. Gelukkig zijn er goede initiatieven, zoals Diverzio, actief binnen de Care en de Cure, die laten zien hoe je EN lekkerder EN gezonder kunt koken voor patienten, waardoor ondervoeding wordt bestreden en het genezingsproces wordt bevorderd, EN verspilling wordt tegen gegaan.
Directeur STZ en internist-hematoloog