Elke ochtend om 8 uur staan de berichten weer klaar. En bij het openen van de werkdag kunnen we weer allerlei nieuwtjes lezen. Ik lees het trouwens maar half, spring van kop naar alinea. Het moderne lezen.
Ik weet niet hoe het u vergaat, maar af en toe denk ik: waarom lees ik dit allemaal? Toch is Skipr inmiddels een begrip en een community waar je bij wilt horen. “Heb je het gelezen op Skipr…?”.
Vergane glorie
Modern? Zeker. Aansprekend voor alle generaties? Ook. Wil ik er bij horen? Ja. Interessant debat? Hmm… Deze vragen houden me bezig, omdat eind deze maand het roemruchte STG/Health Management Forum ophoudt te bestaan en zo plaats maakt voor iets nieuws. In de dertig jaar van zijn bestaan heeft de stichting veel invloed gehad en ook weer kwijtgeraakt. Voorheen was het vanzelfsprekend dat bewindslieden na hun termijn toetraden tot de STG om zo hun kennis in te brengen in het ontwikkelen van toekomstverkenningen. De debatten, ontmoetingen en rapporten deden ertoe, maakten verschil en inspireerden beleidsmakers en veldwerkers. Een breed netwerk van 130 deelnemende instellingen schraagde het bestaansrecht. De reden om de stoppen zijn velerlei, maar afkalvend netwerk, verlies van markt aan consultants en teruglopende kwaliteit zijn de belangrijkste. En dan moet je als bestuur en raad van toezicht je verantwoordelijkheid nemen en durven te stoppen. Juist omdat het vroeger zo’n stevige status had. De langzame teloorgang moet een halt worden toegeroepen. We vieren wat er is geweest, sluiten de winkel en geven het stokje over aan een ander.
Debat nieuwe stijl
‘Er toe doen’ in 2013 ziet er anders uit dan in de jaren tachtig. Niet alleen is de zorg onherkenbaar veranderd, ook onze mores ten aanzien van debatteren is volstrekt gewijzigd. Sneller, heftiger, persoonlijker. Debat is emotie, dat willen we ook. Maar emotie moet niet de boventoon voeren. Hoe voorkomen we dat het debat verwordt tot een stortvloed aan opinies, waarin eigenlijk geen sprake meer is van een ontmoeting? We kunnen er niet omheen dat we in een mediacratie leven. Het sterfgeval in NOVO was al een jaar oud toen Nieuwsuur er aandacht aan besteedde. Pas op dat moment krijgt het een maatschappelijk gewicht. Het is bizar, maar we moeten het ermee doen. Hoe balanceren we in dit krachtenveld?
Noodzakelijke ontmoeting
Vargas Llosa zei laatst dat literatuur noodzakelijk is omdat je als mens maar één leven hebt en via literatuur toegang krijgt tot andere mogelijke levens. Literatuur als het antwoord op het menselijk tekort: het verdiept je inzicht. Analoog daaraan zou je kunnen stellen dat ook het debat de functie zou moeten hebben om andere werkelijkheden dichter bij je eigen werkelijkheid te brengen. Een ontmoeting die iets teweeg brengt. De zorg doet zich voor als een archipel van politiek, beleidsmakers, zorgaanbieders en cliënten. Er is veel te weinig uitwisseling, waardoor het beleid monsters creëert, bestuurders soms horendol worden en cliënten zich niet gehoord voelen. Hoe kunnen we een betekenisvolle uitwisseling organiseren? Er zullen nieuwe vormen gevonden moeten worden – vluchtige en trage, persoonlijke en politieke, emotionele en wetenschappelijke – gericht op wezenlijke kwesties in de gezondheidszorg: toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid.
Op 30 september vindt de conferentie Zorgdebat van de toekomst, tussen beleid en uitvoering plaats. Hebt u ideeën? Laat ze horen. Wilt u meespreken? Kom vooral.
Margo Brouns
Manager Onderzoek en Ontwikkeling van Zorggroep Alliade