Beetje cryptische kop. Maar ik meen het echt. Hoe lang roepen zorgverleners, zorgverzekeraars en de politiek al niet dat het in de zorg maar om één ding moet gaan. Om de positie van de patiënt. De patiënt moet centraal staan. Daar moet goede en betaalbare zorg zich op richten. Daar heeft iedereen het over.
Het lijkt wel een mantra. Roept u maar. “De patiënt centraal.”
Maar waarom wordt dat keer op keer geroepen? Wie moet er worden overtuigd dat het ook echt zo is? Dat goede zorg inderdaad draait om wat de patiënt wil en nodig heeft? Dat de dokter naar de patiënt kijkt en niet naar zijn beeldscherm.
Het is een bekende grap in de zorg. De patiënt moet centraal staan, maar liefst niet in de weg. Want dan wordt het lastig. Dan moet je er ook nog rekening mee houden. En daar is de zorg natuurlijk niet op berekend.
Soms gaat het goed
Ik geef toe. Dit is wat al te cynisch. Want er zijn volop goede initiatieven in de zorg. Kijk naar de ouderenzorg en verpleeghuiszorg waar soms heel liefdevol met bewoners en patiënten wordt omgegaan. Waar mensen als mens worden benaderd en niet als patiënt.
Kijk naar ziekenhuizen waar dokters volop experimenteren met drie goede vragen en samen beslissen. Niet vóór u maar mét u. Waar ruimte is voor een goed gesprek met de patiënt. Waar het niet alleen gaat om het kunstje van het beter maken, maar waar het ook gaat om beter voelen. Om de kwaliteit van leven.
Het gaat niet goed als we zeggen dat het goed gaat
Allemaal waar. En toch houd ik er een slecht gevoel bij. Want zolang we kunnen opsommen wat goed gaat, gaat het niet goed. Het zou niet nodig moeten zijn om aan te wijzen wat goed gaat. Dat moet de norm zijn. Goede zorg die draait om de patiënt. Dat is het enige wat telt.
Zorg die dwars door schotten heen gaat. Die ook digitaal beschikbaar is zonder huisbezoek. Die rekening houdt met de patiënt. Die ook bereikbaar is buiten kantoortijden. Want ziekte houdt zich niet aan de negen tot vijf-norm.
Roepen is niet genoeg
En dat bereik je niet door hard te roepen dat de patiënt centraal staat. Dat bereik je door de patiënt serieus te nemen, door te luisteren. Goede zorg is meer dan alleen een medisch kunstje. Goede zorg gaat om wat de patiënt wil. Vraag het de patiënt. Denk niet voor hem, maar met hem. Kijk samen wat er kan en nodig is. En maak dan een plan om dat te bereiken.
Goede zorg maken we samen
Goede zorg maken we samen. En zullen we dan afspreken dat we nooit meer zeggen dat de patiënt centraal staat? Zet hem gewoon centraal. Niet met woorden, maar met daden.
Het voordeel is dat we elkaar dan niet meer hoeven te overtuigen van onze goede bedoelingen. Want het resultaat is direct zichtbaar.
Ik weet dat ik veel vraag. Maar wie zichzelf en de patiënt serieus neemt zou niet anders moeten willen.
En ik blijf nog even doorvragen. Geef patiënten en hun organisaties meer invloed in de zorg. Ook buiten de spreekkamer. Met ons en niet over ons graag. Wij zijn er klaar voor.
Directeur-bestuurder Patiëntenfederatie Nederland
