Een kwetsbare magere heer van 77 jaar wordt op een doordeweekse dag verwezen naar de spoedeisende hulp (SEH) door de huisarts. Het gaat helemaal niet goed, meneer is ontremd, roept en is lastig voor de buren. Er zit een knik in zijn functioneren, waardoor hij het niet meer goed redt. Bovendien heeft hij het nodige aan gewicht verloren, is daardoor erg mager, en heeft hij zichzelf de laatste tijd slecht verzorgd.
Om een lang verhaal kort te maken: eerst ziet de psychiater hem op de SEH. Deze vindt hem manisch of delirant (acuut verward), en vreest een hersenproces door de vermagering. Hij draagt de patiënt daarom na twee uur over op de neuroloog. Deze laat een MRI-scan maken, maar vindt behalve de nodige hersenatrofie geen gezwel. De neuroloog vraagt, nadat de scan-uitslag na 2,5 uur bekend is, de internist in verband met het gewichtsverlies en de wat hoge bloedsuiker. De internist vindt dat de mogelijke suikerziekte meevalt en dat de ziekte wellicht te maken heeft met de psychofarmaca die de patiënt al gebruikt.
Radeloos
Tot slot mocht ik, als geriater, de patiënt zien. Inmiddels was de man onrustiger geworden en wilde niet op een behandelkamer wachten. Zijn familie was ook radeloos; ze konden het thuis en op de SEH niet meer aan. Ik zag een ernstig verzwakte, kwetsbare, sterk ondervoede man, met een veel hogere biologische leeftijd en een veel slechtere levensverwachting dan te verwachten viel op basis van zijn kalenderleeftijd, die het meest in aanmerking kwam voor palliatieve zorg. Daartoe nam ik hem op de afdeling geriatrie op, waar hij een stuk rustiger werd en na vier dagen verzorging rustig overleed.
De internist, psychiater en neuroloog scoren in deze casus goed op hun richtlijnen voor respectievelijk delier, cva en diabetes. Hun artsen in opleiding en supervisoren vonden het maar een lastige casus, die hen afleidde van waar ze echt goed in zijn… Wij scoren als geriaters slecht op de indicatoren, omdat voor ons de totale wachttijd op de SEH telt (totaal verblijf zeven uur) en hij functieverlies in plaats van herstel laat zien. Als toetje krijgt de familie van de patiënt een hoge ziekenhuisrekening te zien, ondermeer van de kosten van al het hulponderzoek dat op de SEH is verricht…
Discussiepunt: de ziektegerichte kwaliteitsindicatoren werken bij (vaak oudere) patiënten met meer aandoeningen slechte zorg en hoge kosten in de hand.
Betonnen wal van richtlijnen
Mijn stellingen zijn dan ook:
– De betonnen wal van richtlijnen en ziektegerichte kwaliteitszorg keert het schip van goede patiëntgerichte zorg!
– Dokters zijn niet goed opgeleid en hebben het overzicht en het lef niet meer om prioriteiten te stellen, waardoor patiënt, ziekenhuis en samenleving kind van de rekening worden.
Hoogleraar geriatrie in het Radboudumc
————————————————-
Marcel Olde Rikkert is één van de spelers tijdens het theaterseminar Voorstelling van Zaken. Hier wordt het andere verhaal over de zorg verteld. Heel Nederland maakt zich zorgen over de zorg. Is die op den duur nog wel betaalbaar op deze manier? Moeten we maar blijven doorbehandelen? Moet je beleid maken voor uitzonderingen? Maken teveel regels de zorg niet onnodig gecompliceerd? Zijn de veranderingen wel altijd in het voordeel van de patiënt? Moet de patiënt niet ook beter voor zichzelf zorgen? Allemaal vragen die op ons afkomen in de overgangsfase waar we momenteel in verkeren van een verzorgingsstaat naar een zelfzorgstaat. Aanmelden kan hier.
