Voor 2016 heb ik een wensenlijstje met betrekking tot communicatie, met als allerbelangrijkste punt gedeelde besluitvorming. De volgende stap hierin moet zijn herhaalbare, deelbare, begrijpelijke informatie op maat, met respect voor privacy, voor bijna iedere patiënt.
Het hoofddoel van de zorg is goede patiëntenzorg. Als privacy je hoofddoel is, moet je vooral geen aantekeningen maken en niets opslaan. Iedereen snapt dat dat ongewenst is. Communicatie en overdracht wordt onmogelijk en daarmee stort de zorg voor patiënten in elkaar. Maar toch wordt dit in strenge privacy discussies met hoge drempels soms een bijzaak. Andersom wordt er vaak te licht gedaan over privacy. Zo vaak worden gegevens toch niet gestolen…
Maar als dokter maak ik me vooral zorgen over het medisch beroepsgeheim. En om hier meteen even duidelijk over te zijn: het beroepsgeheim is er voor de patiënt, niet voor de dokter. Een patiënt moet er absoluut op kunnen vertrouwen dat wat hij vertelt vertrouwelijk blijft. Anders gaan patiënten aspecten verzwijgen door angst voor lekken. Met enorme negatieve effecten op diagnostiek en behandeling en vertrouwen in de relatie. Daarom steigeren artsen bij elke aantasting van het beroepsgeheim zoals in 2015 bij de wmo-invoering en bij fraudebestrijding.
Balans
Het gaat dus om balans. En laat ik als practicus niet in vage termen blijven hangen. Hierbij mijn, zuiver subjectieve, ‘How-I-do-it’ van 2015 en ‘What-I-want’ in 2016. Hierbij is de voornaamste overweging werkbaarheid en balans, met als belangrijkste leidraad en norm die van de KNMG. Van de dokters dus, niet de zoveelste juridische/industrie gerichte technische norm.
Mijn basis voor medische communicatie blijft ons elektronisch patiëntendossier. Makkelijk brieven sturen met Edifact naar de huisarts. Nagenoeg alles digitaal inzichtelijk en ook thuis veilig via VPN. Binnen het ziekenhuis werkt mail uitstekend, want het blijft op de eigen ziekenhuisserver. Buiten het eigen ziekenhuis wordt het lastig en begint het balanceren. Gemak werkt het best.
Maar voor externe doeleinden vind ik gewone mail nog steeds onacceptabel met patiëntengegevens. Leesbaar op het openbare internet is me een stap te ver. Ik schrijf toch ook geen patiënteninformatie op een briefkaart? Secure mail als Verimail of nu Protonmail gebruikte ik al jaren, maar bleef beperkt. Wel veilig, zonder in te hoeven loggen, maar voor de ontvanger te veel uitleg nodig. Dus zolang de ziekenhuizen nog geen breed gedragen onderling systeem hebben, blijft het de gewone papieren brief en bij spoed de fax. :-((
Het onveilige WhatsApp
Voor snelle onderlinge communicatie (ook met externe KNO-artsen in de dienst) is bij de KNO het onveilige WhatsApp nu vervangen door Threema. De applicatie werkt voorbeeldig op alle platformen met bijna het gemak van WhatsApp. Maar veilig door end-to-end encryptie, pincode en verschillende verificatie niveaus. Dus met veilige uitwisseling van foto’s en gegevens. Gelukkig is het niet gratis, zodat beheer gewaarborgd blijft. En omdat het een internationale (Zwitserse) applicatie is, blijven de kosten beperkt tot een paar euro.
Voor communicatie met patiënten ben ik dit jaar gestopt met secure mail. De verificatie is te veel werk en voor informatie geven is Inforium veel handiger. Dit is een gamechanger geworden sinds vorig jaar. Het veilig brengen van relevante internetpagina’s en multimedia naar patiënten is een enorme stap gebleken voor zowel voorlichting als gedeelde besluitvorming. In 2015 hebben we opnieuw een stap genomen. Communicatie voor het spreekuur. Door de koppeling met Zorgdomein en het telefooncentrum begint bij bijna een derde van de nieuwe patiënten het consult al thuis. Met specifieke informatie en vragenlijsten om thuis in te vullen. Gewoon via hun mailbox.
Wensenlijstje
Ik heb een wensenlijstje met betrekking tot communicatie voor 2016. Een overkoepelend onderling ziekenhuiscommunicatiesysteem. Videoconsulting met huisartsen zou mooi zijn, maar is logistiek een uitdaging. Mogelijk wat verrassend, staat videoconsulting met patiënten niet in mijn wensenlijst. Voordelen worden overschat en beperkingen onderschat. Veel belangrijker: Ik wil een digitaal spreekuur. Waarin je niet tegelijkertijd online hoeft te zijn. Dus zonder afspraak ieder op zijn eigen tijd communiceren. Juist het loskoppelen van tijdsynchronisatie is een potentiële winst voor communicatie en effectiviteit.
Maar mijn allerbelangrijkste wens voor communicatie in 2016 heeft te maken met gedeelde besluitvorming. Kennis is cruciaal en dat begint bij overdracht van relevante informatie. De volgende stap moet genomen worden. En dat is herhaalbare, deelbare, begrijpelijke informatie op maat, met respect voor privacy, voor bijna iedere patiënt. Want daarmee zorgen we voor grip en begrip voor patiënt over zijn ziekte en behandeling. En daar doen we het toch voor?
Een veilig en communicatief 2016 toegewenst.
KNO-arts in het Flevoziekenhuis
