Mag je in een zorgorganisatie een bepaald niveau van digitale vaardigheden eisen van je medewerkers? We verwachten immers ook dat iemand kan lezen en schrijven. Geldt dat dan ook voor de omgang met computers, apps en digitale apparaten? Dat zou je misschien wel willen, maar de realiteit is dat een flinke groep medewerkers in de zorgverlening min of meer digibeet is. En die kun je niet afschrijven.
De technologie staat niet stil. Van medewerkers wordt verwacht dat ze moeiteloos meebewegen. Thuis kunnen ze toch ook Facebooken en een hotel reserveren via booking.com? Dan kun je op het werk ook uit de voeten met apps en apparaten. Voor een groot deel van de medewerkers klopt die aanname. Maar voor een niet te verwaarlozen deel niet. Die kunnen thuis wel overweg met de tablet. Maar als ze vastlopen hebben ze een handige zoon, dochter of partner die even bijspringt. En die vragen ze makkelijker om hulp dan een collega.
De kernvraag is dan ook: hoe krijg je die mensen mee? Als zorgorganisatie moet je verder in digitalisering om efficiënter en patiënt- en cliëntgerichter te werken. En je kunt het je niet permitteren om een deel van je medewerkers achter te laten in de ontwikkelingen. Dat wil je ook niet, omdat je hun ervaring en vakkennis niet kwijt wilt. Bovendien is er nauwelijks vervanging beschikbaar op de arbeidsmarkt. Ook kun je niet de ontwikkelingen tien of vijftien jaar stil leggen, totdat de oudere generatie – want daar gaat het vaak om – met pensioen is. Je moet verder en iedereen wil je meekrijgen.
Digitaal rijbewijs
Om ervoor te zorgen dat alle medewerkers ook goed uit de voeten kunnen met de nieuwe technologie is het belangrijk om tijd en aandacht te besteden aan adoptie van ICT. Neem de gebruikers mee. Denk niet voor de gebruikers, maar praat met de gebruikers. En ga er niet van uit dat medewerkers wel snappen dat het mailprogramma nu elders staat en dat het icoontje nu rood is in plaats van blauw. Verwacht niet dat het zich allemaal vanzelf wel wijst. Beschouw het als de rijlessen op weg naar het digitaal rijbewijs.
Ga samen op weg om de technologie in de vingers te krijgen en te ontdekken wat de voordelen van de nieuwe werkprocessen zijn. Help je medewerkers en geef ze meer vertrouwen. Bijvoorbeeld door persoonlijke training en ondersteuning op locatie. Het is belangrijk om mensen van dichtbij te helpen: waar lopen ze tegenaan, wat vinden ze ingewikkeld of vervelend? Vaak zien medewerkers nieuwe ICT ook als verstorend in plaats van als ondersteunend.
Het is van groot belang om alle medewerkers mee te nemen in de digitalisering. Sommigen moeten eerst op een basisniveau gebracht worden. Ook is het belangrijk dat de medewerkers een positief gevoel hebben bij ICT. En leg het ‘probleem’ niet uitsluitend bij de medewerkers neer: kijk goed naar de gebruiksvriendelijkheid van de apps en apparaten, naar de toepasbaarheid en naar het werkelijke zorgproces en de werkscenario’s. Enorme flexibiliteit kan ook belemmeren. Misschien help je mensen juist wel meer door bepaalde functionaliteiten dicht te timmeren.
Een omslag duurt wel even en kost tijd en aandacht. Maar de digitalisering gaat verder en de mensen moeten mee. Je kunt niet blijven stilstaan tot iedereen op niveau is. Ook al omdat je intussen ook de nieuwe generatie wil binden en boeien. Die trek je juist door innovatie.