Driemaal is scheepsrecht betekent meestal: als iets twee keer niet gelukt is, lukt het de derde keer vast wel. Een paar maanden geleden gingen veel ggz-instellingen er nog vanuit dat het na twee jaar van jaarrekening-ellende, de derde keer zou moeten lukken om voor 1 juni 2016 een jaarrekening met goedkeurende verklaring te deponeren.
Bij de jaarrekening 2013 is door de accountants collectief een verklaring met beperking afgegeven in verband met de grote onzekerheden over de dbc-systematiek. Voor de jaarrekening 2014 is collectief uitstel aangevraagd om de datum van deponering te verschuiven van 1 juni 2015 naar 1 december 2015. De oorzaak hiervan was dat de sector een zelfonderzoek zou uitvoeren naar de rechtmatigheid en doelmatigheid van de geleverde zorg aan de hand van 27 punten.
In de afwikkeling van dit zelfonderzoek blijkt nu dat, op een aantal onderwerpen zoals hoofdbehandelaar, verwijzing, onverzekerde zorg en verblijfsdagen, onduidelijkheid bestaat over de interpretaties. In dat verband is er nu opnieuw uitstel gegeven naar 1 maart 2016 voor tien ggz-instellingen die nog niet de jaarrekening over 2014 hebben gedeponeerd. Deze laatste datum ligt exact drie maanden voor de deadline voor het deponeren van de jaarrekening 2015 op 1 juni 2016.
Weerslag op de ggz
Vorig jaar mei schreef ik in mijn blog ‘Minder geld, meer doen en geen fouten’ al over de onzekere wereld waarin de ggz zich bevindt en de grote hoeveelheid en diversiteit aan eisen, die aan de financiële en administratieve processen worden gesteld. Alle transities die in 2015 zijn uitgerold in Nederland hebben zijn weerslag op de ggz. Iedere cliënt, ongeacht het financieringscompartiment (Zvw, Wlz, Wmo en de Jeugdwet) waarin die wordt behandeld, kan een cliënt zijn die ook een psychiatrische stoornis heeft. De administratieve lasten zijn enorm in 2016 en de onzekerheid over een goedkeurende verklaring bij de jaarrekening 2015 is groot.
Ik kon niet vermoeden dat het eigenlijk nog erger zou worden dan ik voor mogelijk had gehouden. Het jaar 2016 is nog maar nauwelijks begonnen of je struikelt bijna over de artikelen over de financiële situatie in de ggz zoals ‘Financiële strop dreigt voor jeugd-ggz’, ‘Ggz stopt met investeren’ en ‘Jaarverslagenanalyse ggz 2014 van Intrakoop en Verstegen’. In het Financieele dagblad waarschuwden accountants onlangs dat gemeenten en zorginstellingen een goede kans lopen dat zij geen goedkeurende verklaring voor hun jaarrekening 2015 krijgen. Als klap op de vuurpijl is daar nu nog bijgekomen de vertraging die de ggz gaat oplopen als gevolg van de late oplevering van de nieuwe software van de NZa voor de formulieren nacalculatie, rentenormering en overgangsregeling NHC. Dit zet de verantwoording van de Wlz op achterstand en daarmee het op tijd kunnen deponeren van de jaarrekening 2015.
Onmogelijke opgave
De conclusie kan nu alleen maar zijn dat het op tijd deponeren van een jaarrekening met een goedkeurende verklaring in 2016 een bijna onmogelijke opgave wordt. Alle onzekerheid komt namelijk in drievoud:
1. De afronding van het zelfonderzoek 2013 is nog steeds onduidelijk en het normenkader voor het zelfonderzoek over 2014 en 2015 moet nog nader ingevuld worden. Aanvullend speelt ook nog de hoeveelheid contracten met zorgverzekeraars voor de generalistische en specialistische ggz, met ieder zijn eigen vereisten en voorwaarden. Dit alles zorgt ervoor dat wellicht veel instellingen niet op tijd klaar zullen zijn met de jaarrekening voor 1 juni 2016 en dat een goedkeurende verklaring onder druk komt te staan.
2. De grote diversiteit aan informatievraag-uitwisseling, declaratievoorschriften, verantwoordingen en protocollen bij de gemeenten voor de Wmo en de Jeugdwet zorgt ervoor dat de complexiteit van de administratie en de administratieve druk enorm is toegenomen. Dit leidt ertoe dat wellicht veel instellingen niet op tijd klaar zullen zijn met de jaarrekening over 2015 en dat een goedkeurende verklaring onder druk komt te staan.
3. Het later opleveren van de NZa-software zal druk geven op het proces van de verantwoording aan de zorgkantoren in het kader van de Wlz. Ook dit leidt ertoe dat wellicht veel instellingen niet klaar zullen zijn met de jaarrekening voor 1 juni 2016.
Zorg
De bovenstaande drie punten hebben helaas niets te maken met het leveren van kwalitatieve goede zorg. Het gaat over rechtmatigheid en administratieve verantwoording en dat je 100 procent correct moet registreren in een complexe omgeving met alle overgangen tussen de verschillende financieringscompartimenten. Iedere administratieve omissie wordt namelijk al snel als fraude gezien. Het lijkt wel belangrijker om te voldoen aan alle administratieve vereisten dan een cliënt kwalitatief goede zorg te geven. De mogelijke financiële consequenties en de onzekerheden, die dit heeft voor instellingen worden echter door de politiek niet overzien, laat staan gehoord.
Ik ben er zelf eigenlijk ook helemaal klaar mee en met mij veel collega’s. Ik heb dagelijks het gevoel dat, iemand om mijn schouder tikt en zegt: “Dit is niet tijdig, juist of volledig geregistreerd, Arent” en dat ik weer een oekaze in de instelling moet afkondigen over wat nu weer niet tijdig, juist of volledig is geregistreerd.
Net als bij de huisartsenzorg moet het roer om, om uit deze impasse te komen, anders loopt het systeem dit jaar vast in een moeras van administratieve chaos.
Ik wens mijn collega’s in de cure en care, ieder met zijn eigen dynamiek, veel succes met het afronden van de jaarrekening 2015, hopelijk nog wel in 2016.
Verantwoordelijk voor onder meer Financiën bij GGZ Delfland
