Met het overlijden van Yvonne van Gilse, directeur/bestuurder van LOC Zeggenschap in Zorg, moeten we afscheid nemen van een vrouw met een heel groot hart. Een hart voor mensen klein en groot, jong en oud, met en zonder beperking.
Haar missie was de waarde van mensen onder alle omstandigheden in het oog en hoog te houden. Die waarde was de norm voor het inhoud geven aan de zorg voor mensen.
Waarde-volle zorg
Al weer een aantal jaren geleden koos Yvonne in het debat over de organisatie van de zorg voor de eigen kracht van mensen. Niet de structuur of financiering zou koersbepalend moeten zijn, maar de ‘eigen regie’ van mensen. Onder het motto ‘waarde-volle zorg’ reisde ze stad en land af om uit te leggen dat ondersteuning omdat je beperkt bent of omdat de jaren gaan tellen, niet afdoet aan wie je bent. En de professional in de zorg moet zich daaraan ‘dienstbaar’ maken. Ze kon boos worden wanneer de waarde-volle zorg werd aangegrepen om bezuinigingen te beargumenteren. Dat deed geen recht aan het ideaal van een samenleving waarin mensen naar elkaar omzien met inachtneming van eigen mogelijkheden en beperkingen. Wie Yvonne’s visie op zorg kende, verbaast het ook niet dat ze mede aan de wieg stond van het mentorschap waarin vrijwilligers mensen die niet goed voor zichzelf kunnen opkomen en geen familie of anderen hebben om op terug te vallen, professioneel ondersteunen. Ze was jarenlang bestuurslid in het Rotterdamse en van meet af aan leverde ze in de landelijke vereniging Mentorschap een belangrijke bijdrage aan de uitbouw ervan.
LOC
Vanaf 1998 was Yvonne een dragende kracht van LOC, eerst als adviseur van cliëntenraden en de laatste acht jaar als directeur/bestuurder. Jaren waarin Yvonne –samen met collega’s- energiek en optimistisch leiding gaf aan –soms onontkoombare- veranderingen. In 2012 moest de organisatie drastisch inkrimpen omdat de rijkssubsidie volledig werd afgebouwd. Een jaar lang werkte Yvonne zich een slag in de rondte om ‘haar’ LOC niet alleen te reorganiseren, maar ook te vernieuwen.
De afrondende bijeenkomst van die reorganisatie in december 2012 in The Colour Kitchen in Utrecht herinner ik mij als de dag van gisteren. Die middag werd in volle omvang de waarde van Yvonne voor de organisatie zichtbaar. De medewerkers, ook zij die afscheid moesten nemen, staken hun waardering voor Yvonne niet onder stoelen of banken. Zij hadden ervaren dat Yvonne zich als een betrokken leidinggevende had ingezet voor alle medewerkers en dat de reorganisatie ook Yvonne niet in de kouwe kleren was gaan zitten. Waarde-volle zorg ook binnen de eigen organisatie. Een houding die ook manifest werd in het –ondanks de harde bezuinigingen- in de ‘gehalveerde’ organisatie plaats bieden aan medewerkers die – zoals dat in jargon heet – op afstand staan van de arbeidsmarkt.
Zeggenschap in zorg
Zeggenschap was voor Yvonne meer dan de wettelijke verankering. Voor die wettelijke verankering moest je in ‘Den Haag’ zijn, maar voor het inhoud geven aan die zeggenschap was je bij cliënten en hun vertegenwoordigers aan het goeie adres. In die context was het onverantwoord financieel kortwieken van de cliëntenbeweging door de rijksoverheid voor Yvonne eerder een stimulans om de steven van de eigen organisatie te wenden, niet bij de pakken neer te zitten en de cliënten als inspiratiebron en basis van de organisatie te verankeren. Daarin paste ook het aanspreken van zorgbestuurders en zorgverleners op hun verantwoordelijkheid en het belang van zeggenschap. Ze wist dat de reorganisatie in 2012 in dat kader een essentiële maar niet laatste stap zou zijn. Dat ze daarin zelf niet meer de ‘hoofdrol’ mocht vervullen, stemt droevig. Maar we weten ook dat Yvonne met veel levenslust en geloof in de toekomst heeft gezaaid. Aan ons is het om de akker te bewerken en te oogsten.