De zorgsector is verantwoordelijk voor 10 procent van de CO2 uitstoot in de gebouwde omgeving. Op zich zou dat voldoende kunnen zijn om duurzaamheid hoog op de agenda te zetten. Maar zelfs met het klimaatakkoord van Parijs en de bewegingen rondom de kabinetsformatie blijft het in de zorg angstvallig stil…
Gelukkig zijn er voorbeelden van ambitieuze bestuurders die de handschoen oppakken. Zoals het zonnepanelen project van ziekenhuis Rijnstate en de verduurzaming van de vastgoedportefeuille van Amstelring. Maar dit zijn uitzonderingen: in het algemeen zijn de duurzaamheidsambities in de zorgsector beperkt.
Dat komt wellicht doordat duurzaamheid meestal zonder verder nadenken wordt gelijkgesteld met energiezuinigheid en dat is in de zorg niet echt een prioriteit. Dat ligt uiteraard heel anders voor gezondheid: daar draait het nu juist om. Om duurzaamheid in de zorg hoger op de agenda te krijgen pleit ik er dan ook voor om die discussie te voeren vanuit gezondheid in plaats van energie.
Het is confronterend om te beseffen dat wij meer dan 90 percent van onze tijd binnen spenderen. In de zorg ligt dit voor cliënten wellicht nog wel hoger. Dat maakt het aannemelijk dat het binnenklimaat in de gebouwen waarin we de zorg leveren de gezondheid van cliënten en werknemers beïnvloedt.
Gezonde gebouwen?
Veel publicaties over verduurzaming van vastgoed nemen impliciet aan dat energiezuinige gebouwen ook gezonde gebouwen zijn, maar daarvoor bestaat geen overtuigend bewijs. Het huidige bewijs is gestoeld op anekdotes en individuele cases.
Er bestaat onderzoek dat aantoont dat werknemers in kantoren met airconditioning zich minder gezond voelen dan die in natuurlijk geventileerde kantoren. Er is bewijs dat er een relatie bestaat tussen extreem slechte woonomstandigheden en de gezondheid van bewoners. Verder kan de aanwezigheid van planten en bloemen een effect hebben op het herstel van de postoperatieve patiënten in het ziekenhuis.
Het is duidelijk dat hier meer onderzoek nodig is, en het ziet ernaar uit dat dit ook aan het gebeuren is. De Universiteit Maastricht doet op dit moment bijvoorbeeld een groot veldonderzoek naar het verband tussen binnenklimaat op basisscholen en de cognitieve ontwikkeling van de leerlingen.
Ambitie
Hoe dan ook, de ambitie moet dus niet alleen liggen bij een energietransitie maar bij een gezond binnenklimaat. Met als doel het ziekteverzuim van werknemers te verlagen en de gezondheid van cliënten te vergroten. Het ziekteverzuim is de laatste zes jaar behoorlijk toegenomen: van 4,6 procent naar 5,3 procent. Investeren in een gezond binnenklimaat zou die trend kunnen ombuigen. De techniek is al ver genoeg en met slimme sensoren zijn we nu in staat het binnenklimaat goed te meten. Het enige wat nog ontbreekt zijn voldoende ambitieuze zorgbestuurders.
Bestuurslid HEAD en partner Finance Ideas
—
Het IVVD organiseert in samenwerking met Skipr de Zorgvastgoed Dag 2017: een interactief programma met oplossingen voor nieuw en bestaand zorgvastgoed. Schrijf u hier in >>>