Deze week vertrokken gewoontegetrouw meerdere vliegtuigen met veel mensen uit de Nederlandse zorg naar de Verenigde Staten om de jaarlijkse HIMMS te bezoeken.
Al jaren komt verreweg de grootste delegatie buitenlanders die de HIMMS bezoekt uit Nederland. Kennelijk zijn we een volkje dat ervan houdt om zich breed te oriënteren en geloven we collectief dat wat goed is van ver komt. Hoewel het tegelijk vermakelijk is om tijdens dit soort reizen te horen hoe diezelfde Nederlanders steevast tot de conclusie komen dat het eigenlijk wel tegenvalt hoe vernieuwend de ontwikkelingen zijn, daar in het verre westen aan de overkant van de grote plas.
Maar als we ons dan toch willen laten inspireren in verre landen zou het goed zijn wanneer meer Nederlanders ook eens een vliegtuig naar het oosten zouden pakken. Ik bedoel: naar het Midden-Oosten in plaats van het verre westen. Of om preciezer te zijn: naar Israël.
Motor
Dat het Midden-Oosten een broeinest is behoeft geen betoog. Dat Israël hierin een belangrijke rol speelt is evenzeer duidelijk. Weinigen beseffen echter dat Israël in toenemende mate ook een land is waar talloze baanbrekende innovaties ontwikkeld worden voor de zorg. Wie er rondrijdt waant zich soms in hartje Sillicon Valley. Vrijwel alle bekende technologiebedrijven hebben R&D-centra in Israël: Apple, Microsoft, Google, ze zitten er allemaal.
Onlangs was ik er voor de Noaber Foundation, een Nederlandse stichting die zich bezighoudt met impact investment en die zich richt op innovatie in de zorg. Noaber is onder meer de motor achter VitaValley, een bekend en succesvol innovatienetwerk. Noaber is ook één van de weinige organisaties in Nederlanders die al meer dan vijftien jaar investeert in ondernemingen in Israël.
Baanbrekende innovaties
Een reeks startende ondernemers op zoek naar investeringskapitaal deed ‘pitches’. In een hoog tempo werden baanbrekende innovaties gepresenteerd. Een paar voorbeelden. Intendu is een onderneming die zich richt op revalidatie van hersenen. Men combineert gametechnologie met virtual reality zodat mensen online vanuit huis kunnen revalideren waarbij het revalidatieprogramma volledig wordt afgestemd op individuele doelen.
En zo zijn er meer voorbeelden. Magic Capsule geeft mensen met kanker middels een app een online maatje om te werken aan mentaal vermogen. NiNiSpeech is eveneens een slimme app, voor mensen die stotteren. Mobile ODT is een goedkoop diagnostisch apparaat – gebaseerd op een smartphone – om baarmoederhalskanker te detecteren. Easy to Connect is een eenvoudige browser die het gebruik van smartphones eenvoudig maakt voor ouderen.
Geheim
Wat is het geheim van de innovatiekracht van Israël? In de eerste plaats: overvloedige beschikbaarheid van uitstekend opgeleide mensen. Veel ondernemers waren van het type ‘gepromoveerde wiskundige met MBA’.
In de tweede plaats: overheidsstimulering. Vrijwel alle bedrijven maken tijdens de eerste fase gebruik van de mogelijkheid om subsidie te krijgen van het ‘Office of the Chief Scientist’.
In de derde plaats: het leger als vormend instituut dat mensen uit alle lagen van de maatschappij bij elkaar brengt en uitdaagt om het beste van zichzelf te geven. Veel ideeën voor ondernemingen worden in het leger geboren.
In de vierde plaats: overvloedige beschikbaarheid van risicodragend investeringskapitaal waarbij voor het verkrijgen ervan overigens wel geconcurreerd moet worden met talloze andere start-ups. Een idee moet dus echt goed zijn wil het in aanmerking komen voor kapitaal.
Exporteerbaar product
En tot slot: het besef dat iedere innovatie alleen kans van slagen heeft als het leidt tot een exporteerbaar product want de Israëlische markt is klein. Daarom zijn vrijwel alle start-ups in Israël vrijwel vanaf het begin erop gericht producten te ontwikkelen voor de Amerikaanse markt of zelfs de wereldmarkt. De meesten van hen verhuizen hun hoofdkantoor al vrij snel naar Amerika maar blijven de R&D in Israël doen. Eerste launch customers worden gezocht in Amerika, niet in Israël.
Stimuleren
Wat kunnen we hiervan leren voor Nederland? We moeten jongeren stimuleren om studies in exacte vakken te volgen. De overheid moet meer doen om kleine subsidies te geven aan innovatieve start-ups. Venture capital met focus op impact moet fiscaal gestimuleerd worden. En ondernemers moeten zich vanaf het eerste begin richten op de internationale markt, niet alleen op Nederland.
Laurens van der Tang
CEO VitalHealth Software