Bijna elke dag op de tv: het overheidsfilmpje dat waarschuwt voor ouderenmishandeling door mantelzorgers. Het helpt niet, maakt mensen alleen onnodig bezorgd. Maar wat zal de volgende stap van de overheid zijn? Natuurlijk: formulieren en controleacties.
Elke zorgverlener klaagt erover: meer dan de helft van de tijd zit in registratie, vergaderen, verantwoorden. Ik voorspel, binnenkort moeten ook mantelzorgers dagelijks formulieren invullen. Belangrijkste vraag: heeft u uw hulpbehoevende vader of moeder vandaag nog een liefdevol optatertje verkocht?
Formulieren
Omdat de formulieren niet naar waarheid worden ingevuld, komt wekelijks een hulpverlener controleren. Die hulpverlener heeft afstemmingsoverleg met andere hulpverleners. Dat afstemmingsoverleg krijgt een coördinatiestructuur met managers en beleidsondersteuners. En omdat al die mensen toch blijven falen, komt er een mantelzorginspectie. Die geeft boosdoeners boetes en sleept ze voor het gerecht. De inspectie doet dat niet goed genoeg, dus komt er een inspectie voor de inspectie. Onze oplossing voor elk verzonnen of niet verzonnen probleem: formulieren, vergaderen, controle. En: straffen! En liefst: dubbele, driedubbele structuren.
Hoofdschuldigen
Iedereen wil dat de zorgverlener, betaalde kracht of mantelzorger gewoon ‘zijn of haar ding kan doen’. Hoe kan het dat we elkaar dan toch zo gek maken? Er zijn twee hoofdschuldigen: Renske Leijten van de SP en Twan Huys van Nieuwsuur. Voor de minder goede verstaander: Renske en Twan staat symbool voor al die bange politici en sensatiebeluste journalisten die de boel volstrekt onnodig op stang jagen. Zorglobbyisten weten precies hoe je ze in stelling brengt
Wachtlijst
Hoe werkt het? De publieke omroep wil nooit meer beschuldigd worden van het missen van feeling met ‘gewone mensen’. Nieuwsuur moet meer kijkers scoren dan Hart van Nederland. Dat doe je door sensatieverhalen. Liefst uit buitenregio’s. De Achterhoek en Limburg zijn favoriet. Laatst nog. Reportage: oude man uit Limburg vroegtijdig gestorven omdat hij te lang op de wachtlijst voor het verpleeghuis stond. Twan ‘roostert’ de staatssecretaris: schande! De staatssecretaris legt lichtelijk ineengedoken uit dat in heel Nederland maar zeshonderd ouderen op een wachtlijst staan voor een verpleeghuis.
Naar mijn gevoel is zeshonderd een normaal aantal. Te laag zelfs, het duidt op overcapaciteit. Als ik bij de Albert Heijn nooit langer dan één minuut hoef te wachten voor de kassa, zijn er te veel cassières. En betaal ik dus te veel.
Onwaarheid
Twan streng, naar zijn grote voorbeeld Jeremy Paxman: hoe kunt u zo onwaarheid spreken, het zijn er tienduizenden! Jawel, zegt de staatssecretaris, bijna kruiperig nu, dat zijn mensen die in een verpleeghuis terecht kunnen, maar daar wel twee dorpen verderop voor moeten gaan. Verpleeghuizen vertellen niet dat hun collega nog ruimte heeft. Uit onbenulligheid of om concurrentieredenen? Ik weet het niet. Feit is dat ze onnodig wachtlijsten laten ontstaan waardoor inderdaad mensen te vroeg overlijden.
Het wachten is op de documentaire van Nieuwsuur over het ‘zwaar onderschatte’ probleem van de ouderenmishandeling. Je ziet het vervolgens voor je, of het nou om wachtlijsten of mishandeling gaat, Renske Leijten van de SP legt het kabinet het vuur aan de schenen tijdens het vragenuurtje. Kamerleden van andere partijen huilen mee. En het kabinet? Dat gaat ‘maatregelen nemen’: registratie, overleg, controle, straffen.
Flauwekul
Hoe doorbreek je dit? Simpel: de staatssecretaris vertelt Twan Huys en Renske Leijten dat ze flauwekul verkopen. En ontslaat al die overbodige functionarissen, de zorg kan zonder al dat gedoe makkelijk met 30 procent minder mensen. Maar dat kost hem politiek de kop. Ik zei al: het probleem ligt bij sensatiebeluste journalisten en bange politici. Maar het ligt ook bij ons, omdat we ze geloven.
Otto Reuchlin
Directeur PeerAdministratie