Bij de jaarwisseling kijken we terug en uiten we goede voornemens. Dat het in 2015 is gelukt om een klimaatakkoord te sluiten, is verrassend goed wereldnieuws in een verder vreselijk turbulent jaar.
Ik ben benieuwd naar de realisatie van de doelstellingen van de diverse landen inclusief Nederland. Wat zijn de goede voornemens van de zorgaanbieders eigenlijk als het om het klimaat gaat? Wat gaan wij doen of laten?
Kerstdiner met discussie
Tijdens ons kerstdiner ontspon zich een discussie met mijn broer die expert is in milieukwesties. We delen onze passie voor duurzaamheid, alsook het optimisme over de uitkomst van de Klimaattop in Parijs. Ik vertel hem dat Philips in 2020 al klimaatneutraal wil zijn en dat ze dat doen door het energiegebruik en het aantal zakelijke vliegreizen terug te dringen. Ze menen het serieus want het is ook gelukt om het aandeel schonere energie van 8 procent in 2008 naar 55 procent in 2014 te verhogen. Dus Philips gaat ook dit gewoon doen.
Mijn broer vraagt of wij op het werk ook zakenreizen terugdringen. Eerlijk gezegd heb ik daar nog nooit iets over gehoord. Ik denk het niet, maar waarom eigenlijk niet? Die vraag speelt op de achtergrond nog steeds in mijn hoofd. Zoiets simpels moet toch mogelijk zijn? Als Philips het kan, waarom wij dan niet?
Opwarming, overstroming en vliegen
Mijn dikke winterjas heb ik afgelopen maanden amper gedragen zo warm is het geweest. Tijdens de traditionele kerstwandeling heb ik vele bloeiende planten op de foto gezet en ik zag zelfs een hommel vliegen. De natuur is behoorlijk van slag. Aan de andere kant van de Noordzee in Groot-Brittannië treedt de Thames vervaarlijk buiten zijn oevers.
De impact van de opwarming op ons klimaat is dramatisch. Gelukkig nog niet fataal; we gaan de opwarming immers gezamenlijk te lijf. We hebben dit toch afgesproken in Parijs? Elke bestuurslaag van de overheid en elke sector zal hier dan ook aan moeten bijdragen, inclusief onze zorgsector. Dat kan op meerdere fronten, maar laten we het even bij het voorbeeld van Philips houden.
Flying doctors
Ja, het moet; er zijn internationale congressen waar we de noodzakelijke kennis en kennissen opdoen. En ja, we moeten er toch zeker ook bij zijn. Wie weet anders wat voor belangwekkends er ten behoeve van de zorg voor de patiënten is ontdekt, uitgezocht of bedacht? Uitwisseling is erg belangrijk en nee, niet alles kan digitaal. Persoonlijke ontmoetingen en face to face contacten maken toch altijd meer indruk dan via facetime, facetalk, webinars of livestream de internationale podia volgen.
Philips kiest er desondanks toch voor om de zakelijke vliegreizen actief terug te dringen. Ik stel me zo voor dat ze het selectief doen. Keuzes maken waar wel per se lijfelijke aanwezigheid gewenst is en waar het ook anders kan. Van al onze medewerkers maken onze dokters gezamenlijk denk ik het hoogste aantal vlieguren voor internationaal congresbezoek. De KNMG, de Federatie Medisch Specialisten inclusief de wetenschappelijke verenigingen, zouden kunnen gaan nadenken over creatievere manieren van congresseren. Daarmee wordt een appel gedaan op de homo ludens; hoe kan het volgen van de internationale podia creatiever en duurzamer? Van flying doctors naar virtual doctors?
Complex en weerbarstig
Mooi bedacht, wie kan hier eigenlijk op tegen zijn? Het klinkt nogal logisch en het blijkt ook bij andere organisaties te werken. Is het dus gewoon een kwestie van doen? Hoe dat dan te realiseren? Iedereen vindt het toch ook leuk en boeiend om naar het congres van de vakorganisatie te gaan?
Inderdaad: het vormgeven van een gewenste verandering die tegelijk een gevoelsmatige aderlating betekent, is geen sinecure. Dat is complex en weerbarstig zeggen we dan…een afgedwongen oekaze zal deze beoogde verandering niet zomaar in gang zetten. Meer maatwerk of je anders dan vliegend verplaatsen vraagt vooral om bewustwording en keuzes maken. En bewustwording begint met de dialoog met en onder dokters.
En natuurlijk geldt dat ook voor mijzelf, u en alle andere collegae die zich door het luchtruim verplaatsen. Ik wed dat er uit die dialoog meer creatieve oplossingen komen dan ik kan bedenken. Ik hoop op suggesties en ik zal in ieder geval ook Philips nog even bellen. Volgend jaar heb ik bij het kerstdiner mijn antwoord klaar. Een kwestie van vertrouwen in bewust doen of laten.
Lid raad van bestuur Radboudumc
